Sanam Travelogue Manchhar Lake

 1045 words

 to be checked

Sanam

Roll No: 2k20.M.A.48

Class: M.A previous

Assigned By: Sir Sohail Sangi

Manchhar Lake

سفر نامو

 

هر ڪو ماڻهو ڪنهن نه ڪنهن سفر تي روان دوان آهي، جيئن چوندا آهن ته هيءَ زندگي ڄڻ ڪو سفر ئي ته آهي ۽ روزمرهه ٿيندڙ شيون اسان جي سفرنامن وانگر ئي ته آهن. ان ئي سفرنامي کي جاري رکندي سموري گهر جي ڀاتين ڪٿي ٻاهر گهمڻ جو پروگرام پئي ٺاهيو، نيٺ ڇنڇر جي ڏينهن سڀني گهرڀاتين منهنجي خواهش مطابق سيوهڻ شريف ۽ منڇر ڍنڍ گهمڻ جو ارادو ڪيو ۽ هڪ ڏينهن اڳ سڀني ملي ڪري پنهنجي پنهنجي ضرورت جو سامان تيار ڪيو ۽ سڀاڻي ٿيڻ جو انتظار ڪيو، جيڪو وري منهنجي لاءِ  تمام تجسس وارو سفر هو.

 آخر ڇنڇر واري ڏينهن جو صبح اڀريو ۽ سوير تياري ڪري پنهنجي نئين ڏينهن جي سفر تي پنهنجي  منزل ڏانهن روانا ٿياسين. حيدرآباد کان سيوهڻ جو سفر تمام گهڻو ته نه آهي، پر مون لاءِ خوشي جي لهر اهڙي ريت ڇانيل هئي ڄڻ مان هوا ۾ پئي اڏاميس. ڇو ته سيوهڻ جي آس پاس آراضي منهنجو اباڻو ڳوٺ پڻ آهي. جڏهن به سيوهڻ جو نالو ٻڌندي آهيان ته مون جي دل ۾ پنهنجي ڳوٺ جي ياد تازه ٿي ويندي آهي، ان کان پوءِ اسان بس ٽرمينل تي پهتاسين پر بس اچڻ ۾ ڪجھ وقت اڃا باقي هو، اهو ڪجھ گهڙين جو انتظار مونکي ايئن پيو محسوس ٿئي ڄڻ بس پهچڻ ۾ صدين جو ڪو وقت لڳندو، گاڏي جو انتظار ختم ٿيو ۽ اسان گاڏي ۾ ويٺاسين، ڪجھ مفاصلو اڳيان هلياسين ته وري المنظر وٽان گذر ٿيو ته اتان جو مشهور جڳ مشهور پلو ياد آيو. المنظر جي پل تان گذرڻ وقت پاڻي جون لهرون ڏسي دل کي سڪون ملي ويو. ٿورو اڳتي ڄامشورو ۾ پهتاسين ته اتان جون هوائون ۽ خوشگوار موسم ڏسي دل کي راحت ملي وئي. 

اهڙي طرح اسان جو سفر جاري رهيو رستي ۾ اڳيان آمري ۾ بيٺاسين اتي هڪ هوٽل تي چانھ پيتي سفر ۾ چانھ پيئڻ جو مزو ڪجھ الڳ ئي هوندو آهي. پوءِ وري اسان منزل ڏانهن روانا ٿياسين، اهڙي طرح سفر هلندو رهيو، جڏهن اسان لڪي شاھ صدر کان گذري رهيا هئاسين ته اتي تمام وڏا جبل هئا، جنهن کي ڏسڻ سان نظر ته کٽي وئي پر جبل جي اونچائي نه پئي کٽي، اسان جي منزل قلندر لعل شهباز هئي، جنهن جو اصل نالو حضرت عثمان مروندي هو، قلندر لعل شهباز اصل مروند شهر هو. جڏهن اسان سيوهڻ پهچڻ وارا هئاسين ڪجھ ڪلوميٽر پري درگاھ جو سونهر ي غمبذ تي نظر پئي ، سج جي روشني غمبذ تي پوڻ سان اهو چمڪي رهيو هو. سيوهڻ اسٽاپ تي بس بيٺي، اسان پنهنجو سامان کڻي بس مان لٿاسين، ان کان پوءِ رڪشا ۾ ويٺاسين ۽ درگاھ جي طرف روانا ٿياسين. درگاھ کان ڪجھ پنڌ تي دڪان ئي دڪان هئا، ڪجھ دڪان گلن ۽ چادرن جا ته ڪجھ وري مٺائين، ۽ رانديڪن جا هئا. ان مارڪيٽ جي بلڪل سامهون درگاھ جو غمبذ صفا صاف نظر اچي رهيو هو. اسان انهن دڪانن تان مٺائي، چادرون ۽ گل خريد ڪيا، ان کان پوءِ درگاھ جي مک دروازي کان اندر داخل ٿياسين ته در جي ڀرسان هڪ وڏو گھنڊ ڏٺو جنهن کي هڪ مظاور زور زور سان وڄائي رهيو هو. ان گھنڊ جو آواز ٻڌي دل کي راحت ملي رهي هئي. درگاھ جي پڌر تي تمام گهڻا زائرين ويٺل نظر آيا. وري ٿورو اڳتي درگاھ جي در کان اندر داخل ٿياسين ته رگاھ جي آس پاس زائرين جو تمام گهڻو هجوم هو، هڪ پاسي عورتون ويٺل هيون ته ٻئي پاسي مرد ۽ ڪجھ زائرين مزار جي چوڌاري گهمي رهيا هئا ۽ ڪجھ وري تمام گهڻي عقيدت سان مٺائي ورهائي رهيا هئا ته ڪجھ ماڻهو قرآن پاڪ جي تلاوت ڪري رهيا هئا. اسان به انهن سان گڏ ويٺاسين ۽ قرآن پاڪ جي تلاوت ڪئي.

ڪجھ دير درگاھ ۾ گذارڻ کان پوءِ اسان درگاھ جي سوني دروازي کان ٻاهر نڪتاسين ته اتي هڪ پاسي لنگر ورهاجي رهيو ڪجھ ماڻهو لنگر وٺي کائي رهيا هئا، اسان به لنگر وٺي کاڌو ٻئي پاسي ڪجھ ماڻهو تصويرون ڪڍي رهيا هئا. مون کي قلندر لعل شهباز تي لڳندڙ ڌمال جو بي صبري سان انتظار هو، پر ڌمال ۾ تمام گهڻو وقت هو ڇو ته اها  مغرب جي وقت لڳندي آهي، ان کانپوءِ قلندر لعل شهباز جي مريد مخدوم بلاول عرف بودلو بهار جي درگاھ تي زيارت ڪئي. درگاھ جي سامهون سيوهڻ جو هڪ قديمي قلعو واقع آهي، جنهن کي اوندهو قلعو به سڏيو ويندو آهي، ڇو ته ڪجھ ڏهاڪا سال اڳ اتي هڪ شهر واقع هو، جنهن ۾ ماڻهو به رهندا هئا، پر زلزلي اچڻ ڪري اهو شهر تباھ ٿي ويو هو ۽ اتي رهائش پزير ماڻهو دٻجي دفن ٿي ويا.

 ان جي ڪري ان کي اوندهو قلعو سڏيو ويندو آهي ان کان پوءِ اسان ان قديمي قلعي ڏانهن روانا ٿياسين، اهو قلعو شهر کان وڌيڪ اونچاهي تي هو اتان درگاھ جو غمبز، سيوهڻ شهر ۽ آس پاس جا ڳوٺ بلڪل صاف نظر اچي رهيا هئا.  ان کان پوءِ اسان منڇر ڍنڍ ڏانهن روانا ٿياسين منڇر ڍنڍ سيوهڻ کان ڪجھ ڪلو ميٽر اڳيان بوبڪ شهر کان ٿورو اڳيان واقع آهي، منڇر ڍنڍ ايشاءِ جي وڏي مان وڏي ڍنڍ آهي. ان ڍنڍ ۾ پهريان مٺو ۽ صاف پاڻي هوندو هو، پر ڪجھ فيڪٽرين جي گندي پاڻي جي ڇوڙ سبب اهو ويراني جو ڏيک ڏئي رهيو هو. جڏهن مينهن وسندو هو جبلن تان نيئن جو پاڻي منڇر ڍنڍ ۾ جمع ٿيندو هو ان مٺي پاڻي هجڻ ڪري مڇي، پٻڻ، لوڙھ، بيھ ۽ ڪم ٿيندي هئي، اهي شيون سنڌ جي هر ڪنڊ ڪڙڇ ۾ مشهور هونديون هيون اتان جا مهاڻا اهي شيون کڻي مختلف شهرن ۾ وڪرو ڪندا هئا. اهي شيون وڪڻي پنهنجو گذر سفر ڪندا هئا تنهن وقت ۾ اهي تمام خوشحال زندگي گذاريندا هئا، جڏهن اسان اتي پهتاسين ته ڍنڍ جي آس پاس ڪجھ ٻار ڏٺاسين جنهن کي پراڻا ڪپڙا پهريل پنهجي والدين سان مزدوري ڪري رهيا هئا، انهن ٻارن کي ڏسي تمام گهڻو افسوس ٿيو جنهن عمر انهن جي هٿن ۾ قلم  هجڻ گهرجي انهن کي پڙهن لکڻ گهرجي ان عمر ۾ انهن جي ڪلهن تي ذميداري جو بار هئو ڍنڍ جي ڀر ۾ مهاڻن جا گهر ڏٺا جيڪي تمام گهڻا زبون حال ۾ نظر آيا.

 منڇر ڍنڍ جي ڪپ تان گذر ٿيو اتي ڪجھ عورتون ڪپڙا ته ۽ ڪجھ ٿانو ڌوئي رهيون هيون انهن سان اسان ڳالھ ٻولھ ڪئي انهن جي ڳالهائڻ جي انداز ۾ ايڏي ته مٺهاس هئي جنهن ڪجھ دير ۾اسان کي پنهنجو بڻائي ڇڏيو. انهن جا وڏا ۽ عاليشان گهر ته نه هئا نه ئي وري انهن وٽ پئسو هو پر انهن جي دل تمام گهڻي وڏي هئي جيڪا شايد ڪنهن امير ماڻهون ۾ نه هجي، جيڪڏهن منڇر ڍنڍ ۾  فيڪٽرين جو گندو پاڻيءَ جو ڇوڙ ختم ڪيو وڃي ته ٻيهر ڍنڍ جو پاڻي مٺو ٿي سگهي ٿو ۽ اهو شهر ٻيهر آباد ٿي ويندو اتان جا ماروئڙا ٻيهر خوشحال زندگي گذاري سگهندا. ان کان پوءِ اسان منڇر ڍنڍ ۾ لٿاسين ٻيڙين ۾ ويٺاسين  ۽ ٻيڙين هلڻ شروع ڪيو ٻيڙين سان پاڻيءَ جي ڇولين جو ٽڪرائڻ ۽ زوردار هوائن سان دل کي سڪون ملي ويو. اهڙي طرح اسان پنهنجي سفر جا لمحا پنهنجي يادگار  بڻائي پنهنجي منزل ڏانهن واپس روانا ٿياسين.  

Rabia Jalies Ahmed Travelogue - Peshawar

 To be checked 

1035 words

Rabia Jalies Ahmed

M.A PREVIOUS Roll no 44

Newspaper Production (Theory & Practice)

Submitted: Sir Sohail Sangi

Travelogue

“PESHAWAR TOUR”

 

23 October we have started our journey, first, we had chosen the Bus. We want to choose the train first but it was late. That is why we chose the bus. We were known well to Faisal movers that is why choose it. We have to reach Islamabad first but due to the stay of the bus on different 5 stops. We were late too much. Normally we can reach 16 to 17 hours but we reached in 21 hours. We reached in morning time it was not wintering season but the weather was cold. Basically, we have to go to Peshawar but we stay in Islamabad to fresh up own self.

 

We stay in a local hotel and have taken the best breakfast than we became ready for the next destination and have gone toward Faisal movers and our journey has started towards Faisal Movers. Our journey to Peshawar was one of the most exciting journeys of my life. We stopped at a snack stall in the mid of our journey and enjoyed the refreshing tea.

 

By the time we reached Peshawar, our relatives were already there to welcome us. We stayed at their house for a while to get some rest. We decided to go FATA altogether. FATA (Federally Administered Tribal Areas) semi-autonomous tribal region in northwest Pakistan that existed from 1947 until being merged with neighbouring province Khyber Pakhtunkhwa in 2018.

 

We visited Bajor which is one of the regions in FATA. It is a beautiful place to visit, covered in mountains. The residents there were so generous that they readily offered us a place to stay when they got to know we were visitors there. It was Friday and after offering our prayers we had a delicious dish called ‘Rosh’ at lunch.

 

‘Rosh’ is their common but very famous cuisine which is basically a roasted lamb. It has no spices and is cooked in its own fat. We had the same dish for the rest of the two days we spent there. Another known dish is called ‘Zarda’ which is a traditional sweet rice dish. One of its key ingredients is saffron. We loved every bite of it. All the people were so hospitable that everyone invited us to eat at their place.

 

We spent some time roaming in the local markets as well. The craftsmen were experts in making different kinds of weapons. You show them a design of any weapon and they are ready to get it done the way you want it. The craftsmen surely have the potential to be recognized and get benefits from. If the authorities pay attention and provide some resources, they can definitely help boost the economy.

 

We spent three days in Bajaur before heading to see the Torkham border. Torkham is a major border crossing between the Pakistani city of Torkham and Afghanistan, located along the international border between the two countries. It connects the Nangarhar province of Afghanistan with Pakistan's Khyber Pakhtunkhwa.

 

We returned back to Peshawar after spending days full of learning, happiness, and recreation. We were back home after spending a day or two in Peshawar to take some rest. I must conclude that traveling is something one must take time out for. It changes you as a person. You return back to your home eventually but with a lot more wisdom.

 

Around 3 months before who so ever enter there his or her head was beheaded so that no one could enter inside and we were so afraid. Some of the group members who went there some time ago, the army was there, so we had security, we had to cover the entire area with the people to see the local mark of Khyber Agency, from pin to cannonball everything was available there. There are no restrictions for anyone, one can take whatever he wants with the help of the army. From there we move to Peshawar after reaching there at night we had a party, there was one more district, we enjoyed the party than from there we came back and went to Peshawar market which was huge enough there were so many items.

 

We got amazed after seeing that Peshawar market is also like Karachi’s local market. We took the pan from there and was taking in Urdu the shopkeeper asked where you are from we told him that we are from Sindh after listening to this he didn't even take money from us and said you are our guest this made us smile. Chitrali markets and different types of markets were very interesting. Then we go ahead and took shawls for our mother. We gave him money for 1 hour of hard work, he also refused to take the money and said you are our guest, but somehow we gave him money. Almost every person we met there was with have such a positive attitude & around 90% of people there were like this, after going from there we took keyway and even that person refused to make money.

 

We went to namka market from there we ate karahi and went back to Peshawar. We rest there and the next day we move to Islamabad, a random person who was a local travel agent along with a car asked us if we have 1 day so he will make a tour of Islamabad. We postponed our plan and sit with him. He took around 5 thousand for the trip and told us that he will take us to Kashmir and back to Islamabad. It was around 9' O clock of the morning we leave Islamabad and went to different places like Murree, patriate, Muzaffarabad, Kashmir, Neelam valley, and came back to Islamabad. It was one day experience which was much better.

 

We went to Sabli where our group members had some work. There was one police training centre this place was also amazing we took photos made videos. We stayed at sabli for one day we had some work there. We went to the station for coming back to Karachi, there we stayed at our relative's home and move to our home back.

 

Abdul Kabeer Travelogue Hyderabad

 

740 words too short 

too short 1000 words required. Writers name is missing in text file. 

Wrong file name 

No photo.

One foto showing ur presence at site 

Assigned by Sir Sohail Sangi 

By Abdul Kabeer

 

حيدرآباد کان اسڪردو جو سير 

 

ڪراچي ايڪسپريس ريل ۾ سفر حيدرآباد کان پنجاب جي سفر لاء رانو ۽ پنجاب جي اڳيان خيبر پختونخواه ۽ گلگت بلتستان تائين وياسين۔ سفر جي شروعات مغرب وقت حيدرآباد ريلوي اسٽيشن تان ٿي ۽ پوء ريل اچڻ مهل ڪراچي ايڪسپريس ريل ۾ چڙھياسين ۽ سفر لا روانا ٿياسين۔ ريل جو سفر منهنجي لاء پهريون سفر هو ريل جي اڪانامي ڪلاس بوگي ۾ ويٺاسين بوگي ماڻهن مان تمام ڀريل هئي۔ ايتري قدر جو هلڻ جي جگھ تي ماڻهو وڏي تعداد ۾ ويٺل هئا۔ هر ان مسافر کي ان جگھ تان گذرڻ سان دشواري پي ٿي۔ اپريل جي پڇاڙي واري ڏينهن جي گرمي زوردار هئي۔ 2018 جو هي سفر منهنجي لاء ڏکيو به رهيو ۽ گڏوگڏ مزيدار به رهيو۔ سفر حيدرآباد کان رائيونڊ اسٽيشن تائين هو۔ سفر سان گڏ روضو به هو۔ سفر ۾ ايندڙ مشڪلاتن کي برداشت ڪرڻ ڏکيو هو۔ ريل ۾ نوان ماڻهو ڏسي هڪ عجيب ڪيفيت جاڳي پئي ڇو ته خوف اهو هو ته اگر منهنجي ٿوري غيرموجودگي هئڻ سان سامان چوري ٿيڻ جو خدشو هو۔ رات جو سڄو پهر سفر ۾ گذريو, ويندي ڏينهن جي 11 بجي تائين۔ 11 بجي صبح رائيونڊ جي اسٽيشن تي پهتاسين ۽ آخر پوء اتي رائيونڊ مرڪز ۾ وياسين۔ 2 راتون اتي رهي شهر مانسيراه لا روانا ٿياسين۔ مانسيراه جي سفر جي شروعات رات 8 بجي لاهور شهر مان ٿي رات جي سفر دؤران راولپنڊي جي ويجهو هڪ هوٽل تي روضو سحر ڪيو ۽ فجر نماز پڙهي وري پنهنجي سفر لا مانسيراه شهر ڏانهن روانا ٿياسين, ڪجھ ڪلاڪن کانپوء مانسيراه صبح 7 بجي پهتاسين ۽ اتي پهچي مانسيراه مرڪز تي وياسين اتي هڪ رات جو آرام ڪري وري ٻي ڏينهن گلگت بلتستان ڏانهن روانا ٿياسين۔ صبح 8 بجي مانسيراه شهر جي بس اسٽاپ تان مني ڪوسٽر ۾ چڙهي روانون ٿياسين۔ مانسيراه کان گلگت بلتستان جو سفر 16 ڪلاڪن جو هو۔ جئين ئي مانسيراه کان نڪتاسين ته اڳيان خوبصورت منظر اچڻ شروع ٿيا ٿورو اڳيان فاصلي تي هڪ خوبصورت شهر آيو جنهن جو نالو بٽگرام هو۔ بٽگرام جا جابلو علائقا مڪمل مختلف قسمن جي وڻن سان ڀريل هئا۔ روڊ جبلن جي اوچائي تي هئا روڊ هي ٻنهي پاسن کان وڻن جو گهاٽو جنگل هو روڊ جي هڪ طرف وڏي کائي ۽ ٻي طرف جبلن جو سلسلو هو۔ هڪ عجيب قسم جو روڊ ڏسي دهشت ۾ پئجي ويس ڇو ته منهنجي زندگي جو اهو هڪ پهريون وڏو سفر هو۔۽ جبلن جون کايون روڊ جي دهشت هڪ الگ انداز جي هئي۔ جئين ئي اڳيان هلندا رهياسين ته اڳيان وري جبلن جو روپ بلڪل بدلجي ويو۔ ڇو ته شروع وارن جبلن تي وڻڪار هئي جام پوء  اڳيان هلي جبلن تي وڻڪاري بلڪل ختم ٿي چڪي هئي۔ ڪوهستان جا جبل بلڪل پٿريلا هئا ۽ ڪنهن به قسم جي وڻڪاري نه هئي۔ ٿورو وقت اڳيان هلي هڪ نئون علائقو ظاهر ٿيو جنهن جو نالو ”چلاس“ هو۔ چلاس ۾ مغرب جي نماز ادا ڪري ٿورو وقت آرام ڪري وري پنهنجي سفر ڏانهن روانا ٿياسين ۔  رات 10 بجي اسان گلگت بلتستان پهچي وياسين اتي پهچي ڪري هڪ مسجد ۾ رات گذاري۔ صبح 11 بجي اسان هڪ لوڪل وين ۾ چڙهياسين ۽ اسڪردو ڏانهن روانا ٿياسين۔ گلگت شهر ۽ اسڪردو جو مفاصلو 200 ڪلوميٽر هو پر جبلن جي اوچائي تي روڊ سوڙو ۽ پٿريلو هو تنهن ڪري سفر 10 ڪلاڪن جو هو۔ رات 10.30 بجي اسڪردو شهر پهتاسين ۽ اتي هڪ مسجد ۾ ويهي ڪري رات جي ماني کاڌي۔ 2 راتون 3 ڏينهن اسڪردو ۾ رهياسين ڇو ته وڏي سفر جي بيزاري هئي تنهن ڪري اسان کي اسڪردو ۾ ترسڻو پيو۔ اڳتي جي سفر لاء اسان کي ضلع گانچي جي شهر خپلو وڃڻو هو۔ شهر خپلو جو مفاصلو اسڪردو کان 103 ڪلوميٽر جي مفاصلي تي آهي۔ هڪ دفعو ٻيهر وري صبح جي وقت اسڪردو کان خپلون ڏانهن روانا اسڪردو کان نڪرندي ئي خوبصورت نظارا اکين جي اڳيان گذريا پي۔ سنڌو درياء جي ڪناري تان وين هلي رهي هئي, جون جو مهينو هو پر اتي تمام گھڻي سردي هئي۔ خپلو ۾ پهچي ڪري ٻي ڏينهن اسان پنهنجو دعوات جو ڪم شروع ڪيو۔ خپلون ۾ ڪجھ ڏينهن گذاري واپسي ۾ ”ديوسائي نيشنل پارڪ“ تي وياسين جيڪو اسڪردو کان 60 ڪلوميٽر ڏکڻ طرف هو۔ صبح 8 بجي اسڪردو کان ديوسائي لاء جيپ ۾ چڙهي روانا ٿياسين۔ جبلن جي اوچائي تي ديوسائي جو منظر تمام خوبصورت ۽ جھڙن جي وچ منجهان جيپ گذري رهي هئي اتي پهچي منجهند جي ماني کائي ڪجھ وقت آرام ڪري وري واپس اسڪردو آياسين۔

رات 9 بجي اسڪردو کان راولپنڊي روانا ٿياسين پوء راولپنڊي ۾ ڪجھ ڏينهن آرام ڪري واپس پنهنجي ڳوٺ ڏانهن روانا ٿياسين۔

Bilal Junejo Travelogue

 To be checked 

No photos. particularly showing ur presence on site

Bilal Junejo

2K20/MMC/15  

MA Previous

Travelogue

By Sir Sohail Sangi

 

 

      City of Gardens Lahore Travelogue

 

There are such a great recommendations of traveling, we should take advantage of all the travel opportunities we have, while in school and college.

When I was in college, I went to Lahore with my college friends and teachers. I loved every minute of the new experience. It really amazed me and my horizons. This was a pretty neat opportunity for me because it was my dream to go and visit Lahore City.

  

In the initial days of November, when everybody seemed unfamiliar with each other, the first Field Trip to Lahore City brought us all closer. It was an opportunity for me to interact with my professors and my batch- mates. Forgetting the assignments and class test discussions, everybody opened up in diverse ways. Some had their childhood stories to share, some had astonishing collections of music, some were willing to show their talents, while others chose to take a nap on the way. There was something new about my first travel with my batch- mates and one of my favourite professors, Sir khurram  and Sir Minhal.

 After reaching the destination it started raining and nobody cared about getting drenched. For me , travel is the biggest thing, it brings me closer to people, we all batch-mates were sharing food and listening to ghost stories and dancing together. We went and visited so many beautiful places there like: Lahore Fort, Badshahi Mosque, Minar e Pakistan, Lahore Museum and so many local places and parks there. We firstly went Lahore fort , I reached there , I totally became puzzle and amazed. The time was that when my dream came true , it was very beautiful place to visit and to feel that old Era there. As I like history so much, so I also like to visit historical places a lot.

During the beautiful journey of Lahore , everyone opened up about their dreams and passions and also a lot misperceptions. 

After this , We went Minar e Pakistan , half of the day we spent there , it was so much beautiful to see Minar e Pakistan and visit it. It was my first time to see Minar e Pakistan so closely.

As Lahore exerts a strong cultural Influence over Pakistan, so we also did shopping there and went to many cultural shops over there.

Lahore is also very famous for food, so we all enjoyed so many famous food in Lahore like: Chicken Lahore and Dal  gosht is the most famous food of lahore.

Our professors told us about the famous restaurant of Lahore called “Haveli Restaurant”. This Haveli Restaurant is the top floor Pakistani restaurant in a hotel offering traditional, upmarket fare and scenic views .So we all were very much excited to go and enjoy that food in Haveli. I Forced my class teacher to visit that one also , finally we all decided to go there for dinner. When we reached at Haveli Restaurant, the highlight of our visit to Haveli was a spectacular view of the Badshahi Mosque and Surrounding areas. We all had Chicken Handi , Malai Boti , Paratha and Soft Drinks. I personally enjoyed that food so much it was very delicious and yummy.

 

Then after that we visited the Oldest and most Famous Zoo of Lahore called "Lahore Zoo"

When we reached there our teachers bought tickets for all of us from the ticket counter after that we entered from the main gate of the Lahore Zoo our teachers started to tell us the history of this oldest Zoo of Pakistan. It was established in 1872 and is one of the biggest Zoo of Pakistan. It is currently managed by the Forest Wildlife and Fisheries Department Government of Pakistan, we saw so many animals there like Elephants, Crocodile, Lion, Zebra, Horses, Tigers, Deer’s, Parrots, Monkeys and many other animals were also kept in that Zoo. Our teachers told us that this Zoo has a collection of about 378 animals of 135 species. Lahore Zoo is considered to be fourth oldest zoo in the world.

As we all know that Lahore city is very my famous about cultural things, so we also visited so many markets over there , there were so many shops of cultural outfits and cultural bags . I' ve never seen many so many beautiful and colorful fabrics  at one place or at one market. We became so much tired after buying so many things then we had the cheapest and most delicious street food I ever tried.

I noticed one every important thing while travelling around Lahore: people adore taking pictures. They would stop me on the streets and ask me to take pictures of them. But man would never ever ask me to take picture with him, then I started to take pictures too in different places.

 

After spending two days in Lahore and enjoying delicious food we came to know that this saying was true and it also touched my heart "Jis Lahore Nai Dekhya O Jamyai Nai" (One who has not seen Lahore has not been born)

 

After 2 days we started packing our bags and checked out from Pakeeza One Hotel we left for our sweet home Hyderabad, we all were tired due to continuous traveling and roaming around the streets of Lahore. Then we reached Hyderabad and had dinner at Hyderabad Darbar and took a cup of Tea and went to our sweet homes. It was a memorable trip which i will never ever forget in my entire life.

 

We should do travel for Growth and independence.  While away from home and the ease for the regular support system, students have opportunities to see what they are capable of accomplishing by themselves. Travelling allows us to develop ourselves in ways that cannot be achieved without stepping outside of their comfort zone.

 

Shumaila Rind Travelogue

635 words. too short . 1000 plus required. Photos be with caption

to be checked  

سفر نامو

 شمائلا رند

ايم اي پريويئس

رول نمبر 56

منهنجو سفرٽنڊو محمد خان کان  جهرڪ شهر جي طرف,

مون جڏهن جهرڪ شهر جي طرف سفر ڪيو ته اهو ڏينهن ڇنڇر جو هو  ۽ صبح جو  وقت 10:00وڳي اسان جهرڪ جي طرف وياسين  پهرين ته اسان پنهنجي مائٽن جي گهر وياسين ته انهن مونکي ٻڌايو ته

پاڪستان جي بانيءَ قائداعظم محمد علي جناح جو گهر به هتي آھي  ته مون قائد اعظم محمد علي جناح جي پراڻي گهر کي ڏسڻ جي خواهش ڪئي ۽ سندس هتي جي زندگي بابت ڄاڻ حاصل ڪرڻ چاهيم ته ڪزن سان گڏ نڪري پيس, جڏهن آئون اتي وئيس ته مونکي ان جو گهر  ڏيکاريو  ته تمام بهتر ٺھيل هو ۽  تمام گهڻو  سٺو لڳو   ۽ جڏهن مونکي  منهنجي ڪزن  ٻڌايو ته قائدا عظم محمد علي جناح  جو  جنم به جناح پونجا جي گهر ۾ هن ئي شهر ۾ 1876ع ۾ ٿيو هو، ان وقت جهرڪ شهر ڪراچي ضلعي ۾ شامل هو. پراڻن درسي ڪتابن موجب قائداعظم پرائمري تعليم جهرڪن ۾ ئي حاصل ڪئي هئي

٠

ڪنهن کي  به اها خبر نه هئي ته قائداعظم هڪ ڏينهن ڪنهن ملڪ جو باني ٿيندو ,هن وڪالت جي اعلي تعليم انگلينڊ ۾ حاصل ڪئي واپس اچي وڪالت سان گڏ سياست ۾ حصو ورتس جنهن جي ذريعي  مسلم ليگ جوڙي  جيڪا انگريزن کي انهي ڳاله تي راضي ڪيو ته جتي مسلمانن جي اڪثريت آهي اتي الڳ ملڪ ٺاهيو وڃي اهو خواب علامه اقبال ڏٺو جنهن کي قائداعظم مڪمل ڪري مسلمانن جي لاء هل الڳ ملڪ پاڪستان ٺاهيو جتي اسان آزادي سان رهون ٿا ۽ عبادتون ڪيون ٿا ,اها جدوجهد انهي قائداعظم جي محنت جو ميوو آهي جيڪو هن ننڍي شهر ۾ جنم وٺي هڪ ملڪ انگريزن کان آزاد ڪرايو ,جتي اسان اڄ آزادي جي زندگي گذاريون ٿا ,هن شهر جي ڳاله ڪيون ته ا ڄ ڏينهن تائين جهرڪا ذات جا ماڻهو جهرڪ شهر جي اتر طرف ميل کن پنڌ تي ۽ ڪي درياء جي ٻيءَ ڀر ٻن ميلن جي مفاصلي تي رهن ٿا. انگريزن جي اوائلي دور ۾ جهرڪ شهر کي خاص اهميت ملي، هيءُ شهر انهيءَ وقت جهرڪ ڊويزن جي گاديءَ جو هنڌ هو، پر جيئن جيئن هن شهر مان هٿ ڪڍندا ويا، تيئن تيئن شهر جهرڪ کي به وساريندا ويا، ڊويزن مان گهٽائي کيس محالڪاري ڪيائون، جنهن جي آفيس هن وقت هاڻوڪي اسپتال جي ڀرسان اتر طرف هڪ دڙي ڀٽ جي صورت ۾ موجود آهي. ان بعد هي شهر تپي جي حيثيت ۾، تعلقي ڪوٽڙيءَ سان ملايو ويو. جهرڪ اڄ به هڪ تپو آهي. جهرڪ شهر هن وقت تعلقي ٺٽي ۾ آهي.

ان کان پو۽ اسان ڪينجهر وياسين اتي جي باري ۾ مونکي ٻڌايو  ويو ته ھتي زياده ماڻھو گرمي جي موسم ۾ ايندا آهن  پر آئون ته سياري جي موسم  ۾ ويس ته اتي ماڻهون ته نه هئا پر مونکي سٺو لڳو اتي وڃڻ سان مونکي ڪجه معلومات ملي ته هتي نوري ڄام تماچي جي هڪ درگاه آهي ان جي باري ۾ ٻڌايو ته

روايتن موجب ڄام تماچي فراغت واري وقت ۾ شيل شڪار به ڪندو هو. اهڙي ئي هڪ موقعي تي هن ڪينجهر ڍنڍ تي نوري مهاڻي ڏٺي، اُن جي حسن تي موهت ٿيو، پوءِ اُن سان شادي ڪيائين.  ان وقت مونکي سنڌ جي مشھور شاعر جي هڪ شاعري ياد آئي جيڪا آئون پيش ڪريان ٿي

شاهه عبداللطيف ڀٽائيءَ چيو

ٿِئا تماچي ڄامِ سين، مهاڻا محروم،

ننڍِي وڏِي گندريءَ، مٿي ماڙِي ڌومَ،

جي ڪينجهر، جي روم، سي سڀ اِنعامي ٿِئا.

ڪينجهر ڍنڍ جي ڀرسان ڄام تماچيءَ جي ماڙيءَ جا آثار موجود آهن. ڄام تماچي صلح پسند ۽ عوام دوست حاڪم هو. هن ڪينجهر جي مهاڻن کي وڏا انعام اڪرام ڏنا ۽ مٿانئن محصول معاف ڪيو. 1392ع ۾ آزاد ۽ خوشحال سنڌ واري دور ۾ وفات ڪئي. بعد ۾ سندس پٽ ڄام صلاح الدين سنڌ جو نئون سلطان بڻيو.

مونکي تمام گهڻي معلومات ملي ۽ سٺيون جاڳايون ڏسڻ جو موقعو مليو ۽  بھتر لڳو مونکي جهرڪ  وڃي  ۽ ان کان پو۽ آئون پنهنجي شهر ٽنڊو محمد خان شام جو واپس موٽي آيس

Aisha Muhammad Aslam Travelogue of Karacchi

File name is wrong

Do not insert photo in text file 

Next time such emails will not be replied and assignment will not be considered 

Observe para

To be checked 

Assigned by Sir Sohail Sangi

 عائشہ    محمد اسلم 

کلاس : ایم اے (پریویس) 

رول نمبر : 2K20/MMC/9

اسائنڈ بائے:سہیل سانگی 

 سفر نامہ 

اس دورِ زندگی میں میر اایک سفر گزرا سفر حیدر آباد سے کراچی بہت اچھا رہا۔ جس میں بہت کچھ دیکھا میں گھر سے نکلی تو میرا گزر کچھ گلیوں سے ہوا ان گلیوں میں چھوٹے چھوٹے بچے کھیلتے کودتے دیکھے لیکن ان بچوں میں ہی سے میں نے کچھ پریشان حال بچے دیکھے کہ وہ کپڑوں سے بھی خالی تھے پھر میں آگے چلی گئی تو میں (ٹرین) میں سفر کرنا تھا جس ٹرین کو صبح 8بجے آنا تھا۔ وہ تین گھنٹے لیٹ ہو گئی پھر میں کیا کرتی میں وہیں اسٹیشن پر رکی اور وہاں کے کچھ مسافروں سے بات ہوئی تو کوئی پنجاب، تو کوئی لاہور، تو کوئی راولپنڈی جا رہا تھا تو وہاں کے ایک مسافر نے اپنی زندگی کے کچھ پہلو بتائے جس میں سے ایک پہلو ایسا تھا کہ اس نے اپنی پریشانی سے گزرے ہوئے وقت کو میرے سامنے رکھا جس میں بہت مشکل سے پیٹ پالتا، محنت و مشقت کر کے بڑا آدمی بنا اور اتنی محنت کی اور ترقی ملتے ملتے ہی اب آج میرے پاس شہرت بھی ہے اور دولت بھی ہے۔ اس اوپر والے کا شکر اتنا ہے کیسے ماں کی گود سے لیکر اپنے 15سال کی عمر تک میرا وقت پریشانی میں گزرا پھر میں نے آتے ہی محنت کی اور آج اللہ کے فضل و کرم سے سب کچھ میرے پاس ہے۔ اس کی بات میں نے بغور سنی پھر ہماری آپس میں گفتگو یہاں ختم ہوئی کہ ابھی کچھ دیر تھی تو ہم کیفے چلے گئے وہاں ہم نے چائے پی اور اچھا وقت گزار کر ٹرین کیلئے روانہ ہوئے ٹرین آئی تو میں ٹرین میں چڑھی اور سیٹ دیکھ کر بیٹھ گیاپھر کچھ سفر ایسی خاموشی کے ساتھ طے کیا کچھ سفر ہی طے ہوا تھا کہ مجھے بھوک لگی پھر میں نے اپنا لنچ باکس نکالا اور کھانا شروع کر دیا۔ لنچ باکس رکھا اور چپ بیٹھ کر سفر کیا تو میں نے سبز ہرے باغات دیکھے وہاں مالی کھیتی باڑی کرتے دیکھے کچھ دوری پر بہت بڑا گہرا سمندر نظر آیا جس میں پانی کی لہر سمندر میں ایک پانی کا بھورا آؤ بھرتے دیکھا جس سے میں کچھ وقت کیلئے سہم سی گئی اور کافی سوالات ذہن میں آئے۔ یوں ہی سوچتے سوچتے میرا سفر پورا ہوا تو میں مین اسٹاپ سہراب بورڈپر اترا اور وہاں سے گاڑی میں بیٹھ کر کراچی سی ویو پر آگئی۔ سی ویو آنے کے بعد میں نے سکون کا سانس لیا اور ریت پر بیٹھ کر پانی پیا پھر اپنے ارد گرد چاروں طرف دیکھا ایک سکون والی جگہ دیکھ کر وہاں ساحل سمندر کے کنارے بیٹھا اور وہاں کے ٹھنڈے پانی میں کچھ وقت سوئمنگ کی۔ پھر ریت پر بہت کچھ لکھا اور ریت سے گھر بنایا۔ سی ویو پرجا کر وہاں پانی کا شور ساحل پر ٹکراتی لہریں دیکھ کر اپنے آپ کو بہت پر سکون محسوس کیا۔ سی ویو کے پانی کو دیکھ کر میری پریشانی کچھ وقت کے لئے دور ہو گئی۔ جس سے میں نے خود کو ہر غم سے آزاد پایا۔ یہاں تک کا میرا سفر بہت اچھا رہا۔ مجھے سمندری لہریں دیکھ کے معلوم ہوا کہ زندگی کے کسی مقام پر ساحل سمندر اور پانی کی سیر وتفریح انسانی زندگی میں ضرور ہونی چاہئے جس سے ہمارا ذہن ہر قسم کے غم سے آزاد ہو جاتا ہے یوں تو میں نے سی ویو میں سہراب بورڈ سے سی ویو تک کا سفر طے کیا جو بہت خوش گوار اور پر سکون رہا۔ سی ویو سے میں گھر کو ہولی مین اسٹاپ پر آکر حیدر آباد کی گاڑی میں بیٹھ گیا۔ چند منٹ بعد گاڑی اپنے راستے روانہ ہوئی اسی دوران اس سفر کے وقت میں نے کچھ دیر نیند کی پھر خود کو انٹر ٹین کرنے کیلئے اپنے فون میں گانے سنے۔ گاڑی تھوڑا ہی آگے چلی تھی کہ اچانک میری نظر ایک کچی آبادی پر پڑی جہاں لوگ جھونپڑی میں زندگی گزار رہے تھے۔ اس منظر کو دیکھ کر میں نے ان کیلئے اوراپنے لئے دعا کی (کہ اللہ تعالیٰ اپنے امان میں رکھے اور ہر پریشانی دور کرے) میری دعا ختم ہی ہوئی تھی کہ حیدر آباد آگیا گاڑی سے اتر کر میں گھر کو ہو لیا۔ سفر کے دوران بہت کچھ سیکھا، حسین نظارے جو دیکھے اور پریشان کن نظارے بھی دیکھے تھے اسی پر میں نے کچھ لکھا اور ڈا کیو منٹری بنانے دوبارہ گئی۔ یہ میری زندگی میں سیکھنے اور سکھانے کا عمل بہت اچھا رہا۔ اسی کراچی سی ویو پر میں نے ایک آرٹیکل لکھا ہے جس آرٹیکل میں بہت دلچسپ باتیں بتائیں۔ پھر دو دن کے بعد میرا سیر و تفریح کا دل کیا۔ٹرین کے سفر کے دوران جس شخص سے میری ملاقات ہوئی تھی وہ حیدر آباد تشریف لائے ان سے مل کر ان کا اور میرا پھر گھومنے کا دل کیا تو ہم دونوں چڑیا گھر کی سیر و تفریح کیلئے گھر سے نکل گئے۔ اپنی گاڑی پر ہم دونوں نے سفر کیا اور چڑیا گھر آگئے اندر داخل ہونے کیلئے دو ٹکٹ لئے اندر گئے تو لوگوں کی چہل پہل دیکھی وہاں پر مختلف قسم کے جانور اور پرندے دیکھے وہاں ایک پنجرے میں کئی شیر تھے۔ جنگلے والے میدان میں لمبا سا زرافہ گھوم رہا تھا اور میدان میں بہت سارے ہرن اور ان کے بچے بھاگ رہے تھے دونوں نے ساتھ ہی بندر کا تماشہ دیکھا وہ بندر بھی بہت شرارتیں کر رہا تھا۔ ساتھ ہی ہم نے سیلفی لیں اور وہیں پاس میں گول گپے والا تھا اس سے ہم نے گول گپے لے کر کھائے اور ہاتھی کی سواری کی پھر واپسی پر ہم نے زیبرا، چیتا اور لومڑیاں بھی دیکھیں تمام پنجرے کے جانور دیکھنے کے بعد ہم گھر کو چل دیئے۔ ہم دونوں وہاں کی سیر کر کے بہت خوش ہوئے۔ 

Abdul Waheed Travelogue - Koh Marree

 To be checked 

Travelogue - Abdul Waheed 

Assigned by Sir Sohail Sangi

ڪوھ مري جو سفر ۽ سرد موسم

 

شھر اقتدار اسلام آباد کان 33ڪلوميٽر پري ھڪ قدرتي حسن جو شاھڪار جنھن کي ڏسڻ سان ئي ھڪ جان ۾ جان پئجي وـڃي جيتوڻيڪ ڪوھ مري جو شمار پاڪستان جي سڀ کان خوبصورت ترين  علائقي طور  ٿئي ٿو پر ھن علائقي جوشمار  سياحتي حساب سان به  دنيا جي قدرتي خوبصورتي واري علائقي طور به  ٿئي ٿو ھتان جي سرد موسم جيڪا سردين ۾ منفي 2 ڊگري تي بيھي ٿي جيڪا پاڻي کي به  برف ۾ تبديل ڪرڻ لاء ڪافي ھوندي آھي دنيا جي نالي وارن انجنئرس جا  تعميراتي ڪارناما ته  پنھنجو شاھڪار پيش ڪندا آھن پر قدرتي خوبصورتي جو ڪو مثال موجود نه آھي جنھن سان ھن خدا جي قدرتي حسن  کي بيان ڪري سگھجي ھڪ طرف بلند او بالا جبلن جو قطارون ته  وري انھن جو قدرتي ساوڪ سان لڪيل جبلن جو جسم ڄڻ مڪمل لباس جو ڏيک ڏيندڙ آھي

: انھن سر سبز جبلن مان وھندڙ پاڻي جا چشما قدرتي خوبصورتي جي ڄڻ ساراھ پيا ڪن الله  جي قدرت سان جبلن مان نڪرندڙ اھو پاڻي ڄڻ منرل وآٽر جي پاڻي کان به  ڪئي دفعا وڌيڪ صاف ۽ شفاف ھوندو آھي ۽ سندن ان پاڻي ۾ ھٿ وجهي  لطف وٺڻ لاء دل چوندي آھي ته  سندن چپن سان ان پاڻي جي چسڪي وٺجي خاص طور تي سردين جي موسم ۾ اتي ٿيندڙ برف باري سڄي زمين روڊ رستن ۽ جبلن کي پنهنجي آغوش ۾ ڪري ٿي ڇڏي اھيو منظر ڏسندڙن لاء  تمام من موھيندڙ ھوندو آھي

: منفي 2 ڊگري جي سرد موسم ۽ برف باري جي ڪري ماڻھون چانھ جو ڪوپ به   پنھنجي  ھٿ ۾ نٿو پڪڙي سگھي تنھنڪري پنھنجي ھٿن کي پھرين باھ تي سيڪي پوء ماڻھون چانھ جو ڪوپ پڪڙي  مري يقينن ڪنھن جنت نظير وادي کان بلڪل به  گھٽ نه آهي  ھتي ھر سال اندورني ۽ بيروني ملڪ مان سياحن جي تمام وڏي تعداد ھتان جو رخ ڪندي آھي مري اندر توھان کي اعلي ۽ شاندار قسم جا ھوٽل به  رھائش لاء ملي ويندا جن جو 3 ڏينھن جو ڪرائو تقريبن 10 کان 12 ھزار رپين تائين ھوندو آھي پر ڪجھ ھوٽل نارمل ريٽ تي به  دستياب ھوندا آھن ته  جيئين ھتي ايندڙ سياح پنھنجي سگھ آھر رھي ۽ گھمي ڦري سگھن مري ۾ چانھ  ڪجهه مھانگي ضرور آھي جيئن توھان  کي ھتي ڪشميري چانھ 70 روپيا ۽ عام کير واري چانھ 60  روپين تائين ملي سگھي ٿي

: مري جي آس پاس جا علائقا به  خوبصورتي جو شاھڪار رکن ٿا مال روڊ مري جي نالي سان مشھور علائقو جيڪو ڏينھن ھجي يا رات پر تقريبن چوويھ ڪلاڪ ھڪ ميلي جو ڏيک ڏيندو آھي ائين کڻي چئجي ته مال روڊ مري جيڪو ھر وقت سياحن جي گھما گھمي سبب مصروف رھي ٿو مال روڊ مري کان توھان کي اس پاس جي علائقن ۾ ونڃڻ لاء به  ٽيڪسي ڪار ملي ويندي آھي جنھن ۾ آساني سان آس پاس جي علائقن جي خوبصورتي به  ڏسي سگھجي ٿي مري جي آس پاس  ڪجھ منٽن جي مصافحت تي موجود ڪشمير پوائنٽ وارو علائقو به  قدرتي حسن جو نظارو پيش ڪري ٿو ۽ ٻئي طرف پنڊي پوائنٽ جي نالي سان منصوب ھڪ پبلڪ پليس پڻ آھي جيڪا مال روڊ مري کان 15  منٽن جي پيدل مصافحت تي موجود آھي جيڪو پڻ ھڪ قدرتي حسن جو شاھڪار رکي ٿي جنھن ۾ توھان کي گھمڻ لاء توھان کي بجلي جي مدد سان تارن جي ذريعي ھلندڙ  ھڪ ڪرسي ب ملندي جنھن ۾ 2 ماڻھون ويھي ڪري ماڻهون ان علائقي جو فزائي منظر به  ڏسي سگھن ٿا اھا چيئر لفٽ جيڪا 600 روپيا في ماڻھون جي حساب سان توھان کي پـنڊي پوائنٽ کان ويندي ڪشمير پوائنٽ جو علائقو ڏيکاريندي آھي

: پنڊي پوائنٽ ايتري ته  بلند آھي جو توھان چيئر لفٽ ۾ ويھي ڪري اسلام آ باد ۽ راولپنڊي جو فزائي منظر به  ڏسي سگھو ٿا ان کان علاوه  پطرياطا نالي سان ھڪ ٻيو علائقو جنھن کي نيو مري به  سڏيو ويندو آھي ھن وقت تمام گھڻو مشھور آھي جيڪو مري کان صرف پندرھن ڪلوميٽر جي فاصلي تي آھي ملڪي ۽ غير ملڪي سياحن جي تمام وڏي تعداد پڻ ھن علائقي جو رخ ڪندي آھي جنھن ۾ ڪيبل ڪار سسٽم به  آھي جنھن سان پڻ سياح اتان جو فزائي منظر ڏسي سگھن ٿا  بلڪل اھڙي طرح "ايوبيا''  "نٿيا گلي"گھورا گلي"ڀربان" به  تمام خوبصورت ۽ من کي موھيندڙ قدرتي حسن رکن ٿا

: سياحن کي ھڪ ڳالھ جو خيال ضرور رکڻ گھرجي ته   سيا ري  جي موسم ۾ ڪوھ مري ۾ تمام گھڻي سردي ھوندي آھي جنھن سبب انھن کي گھرجي ته ھو اھڙي قسم جي ڪپڙن کي پاڻ سان گڏ رکن  ت جيئن منفي 2 ڊگري جي سردي کي منھن ڏئي سگھجي ۽ اگر توھان ھن علائقي جو سفر پنھنجي گاڏي تي ڪيو ٿا ته پوء گاڏي ھلائڻ وقت احتياط کان ڪم وٺڻ جي ضرورت پوندي ھتان جا روڊ رستا بلند جبلن جي ھنج ۾ ھوڻ ڪري ٿورا دشوار ٿي سگھن ٿا ۽ ھن قدرتي حسن جي شاھڪار جو سفر جون ۽ جولاء جي مھينن ۾ به ڪري سگھجي ٿو ڇو ته  ان ڏينھن ۾ به ھن علائقي جو موسم دل کي سڪون ڏيندڙ ۽ دلفريب ھوندو آھي

عبدالوحيد ايم اي پريويس رول نمبر 6

 

Sarmad Hussain Mangi Travelogue

 

Sarmad Hussain Mangi

M.A Previous    2k20/MMC/52

Travelogue Assignment

 

 

                A trip to the Bado Jabal

Travelling is a part of life and everyone loves travelling and I'm also a fond of travelling, after every three to four months I along with my friends go to explore new places.

it's been 4 months we hadn't been anywhere so I ask my friends to go somewhere so we all were thinking to go anywhere, everyone suggested places but one of my friends suggested that as our friend Sain Hubdar Ali Shah has invited us to visit his village named Jhangara, which is in Taluka Sehwan and Bado Jabal is also near to the village so we should go there in this way we will visit the village as well as Bado Jabal.

So, we decided that we will go by tomorrow, so next day on the 3rd August 2020, we got ready and all friends got together and we were 15 friends in 3 cars so we departed Larkana at 9 O'clock.

When we reached Dadu so we took stop at the Bhitai hotel and ordered tea and waited for the friends who were coming from Nawab shah so when they reached Dadu so along with them we started our journey to the Bado Jabal.

As we reached at Sehwan so firstly we went to the tomb of the Lal Shahbaz Qalandar and after that we left and went Jhangara village and reached there at 2 PM at the rest house of my beloved friend Sain Hubdar Ali Shah then we had breakfast and took some rest over there.

After taking tea we went to the Bado Jabal, as it is on the elevation of 3000 km so it took 2 to 3 hours to reach there, because it wasn't too far but the roads were in very poor condition, before leaving for Bado Jabal we already had taken all the stuff along with us such as, quilts, pillows, portable lights, water, raw chicken and vegetables and all the things those can be used because we were told by someone that there is too much cold and there is no restaurant or any rest house so you will have to prepare everything by yourself and when we were on the way car's tyre got burst but thanks to God we had another tyre and all the stuff along with ourselves because there wasn't any mechanic.

As we were moving high the temperature was decreasing and we turned off the Ac. so finally we reached there and we saw that there were some huts in which people live but there wasn't any facility no gas, no electricity, no water, there wasn't even any shop, there was hospital and rest house those were under construction since the period of time and no one was there to finish it.

However, it was summer but there was extremely cold on the mountain so we lit the fire to maintain our body temperature and connected the portable lights to the battery of car and we started to prepare food and divided the work someone was cutting vegetables, someone was washing chicken so finally we cooked Pulao and BBQ and the people who live there they sent meal to us but it was too hard that we didn't like it because it was difficult to even chew but those people were used to of it and they were calling it ''Jabal ji Mani'' I think that is why it was hard like mountain, so we enjoyed our delicious meal prepared by us and started to have fun, we played ludo game, card game, we performed dance and sung songs whole the night we did fun and enjoyed a lot. Oh, what a magical and melodious night it was, that will remain forever in our memories.

Before dawn we woke up and started to wander on the mountain, it was totally an attractive place for the nature lovers what pleasant weather and beautiful surroundings were, we saw the sunrise and it was the beautiful scenario and we took photos and captured the beauty in our mobile phones then we saw the herd of the goats and the shepherd was so kind and hospitable he gave us milk of goat and we prepared tea from it, it was first experience to drink tea of milk of goat but I liked it but few of us didn't like it.

At 8 AM we though that now we should leave and took all the stuff in our cars and without starting cars we drove the cars and slowly we managed to reach down within 1.5 or 2 hours and reached at the rest house and everyone was tired as hell so where ever they could find a place they slept and I also took some rest.

When we got up Sain Hubdar Ali Shah Served delicious brain fry, curry of Arhi bird and tea in breakfast.

After that we left for our homes, the friends who had come from Nawab shah they went there and we left for Larkana, as we all were tired in spite of that I drove a car where as my friends were sleeping, when we reached Larkana I dropped everyone at their doorstep and finally reached at my home and as I reached, I went for sleep because I was too much tired.

So, it was the memorable and amazing journey of mine I enjoyed a lot with the company of my friends, it was the beautiful as well as peaceful place.

I would suggest everyone to go there and have experience of it but mind it whenever you go there don't forget to take all the stuff including food, water, quilts, pillows, first aid box, tires and all the stuff along with yourself because you won't find anything there.

It was the amazing place and can be an amazing tourist point but just because of lack of facilities people avoid to go there so here government should take some serious steps and should provide facilities and should fix the roads that everybody can visit such a beautiful place and can make a beautiful memory over there.

 

Travelogue Bilal Mustafa Travelogue Rani Kot

 To be checked 

Pix showing ur presence there required 

No proper paragraphing 

Travelogue Rani Kot by Bilal Mustafa

Practical work Under supervision of Sir Sohail Sangi

”رني ڪوٽ ڏانهن پنڌ“ (ٽريلاگ)

 

بلال مُصطفيٰ ٻگهيو، ايم اي پريوس، رول نمبر سورنهن (16)

 

مُونکي رني ڪوٽ گهمڻ جو دلي شوق هيو توڙي جو ننڍي هوندي کان ڪتابن ۾ رني ڪوٽ ڏٺو هيو ان کان علاوه اهو به پڙھيو هيو ته چين جي عظيم ديوار کانپوءِ رني ڪوٽ  کي سنڌ جي عظيم ديوار طور ڏيھ توڙي پرڏيھ ۾ تمام گهڻي پذيرائي ملي آھي. جتي پھچڻ شرط ئي سچ ته سڄي ڏينهن جي مسافريءَ جو ٿڪ ئي لهي ويو ڇاڪاڻ ته رني ڪوٽ کي زندگيءَ ۾ پهريون ڀيرو ڏسڻ جي ڳالھ ئي ٽين هئي. جتي گذاريل پرڪيف لمحن جون روح رهاڻيون ڄڻ ته سموري زندگيءَ جو سهارو ٿي پيون آهن. جن جي سهاري باقي زندگي به ڄڻ ته بي مقصد نه لڳي رهي آهي. هونئن به مون کي پنهنجي زندگيءَ سان بي انتها پيار آهي ۽ آئون هر ايندڙ لمحي کي رب پاڪ طرفان موڪليل هڪ سهڻو تحفو سمجهان ٿو ۽ چاهيان ٿو ته مالڪ سائين جي هن حسين تحفي کي انسانيت جي خدمت ڪندي، غريبن مسڪينن جي مدد ڪندي، پنهنجن توڙي اوپرن سان نينهن نڀائيندي، وڏن جي عزت ڪندي، ننڍڙن سان شفقت سان هلندي ۽ والدين جي هر سڏ ۾ سڏ ڏئي گذاريان. جيڪو هن جهان ۾ رهندڙ هر ماڻھو جو اولين ڪم هجڻ گهرجي.

 

سيپٽمبر جو مهينو هو جنهن ڪري ايڏي سردي ڪا نه هئي ۽ سج صُبح ساڻ نروار ٿيندي حيدرآباد شهر کي پنهجي روشني سان روشن ڪري رهيو هيو، آئون به معمول مطابق سينگارجي تيار ٿيس ته موبائيل جي گهنٽي وڄڻ لڳي جيئن ئي هيلو ڪيم ته ڪنن تي منهنجي گهاٽي يار آفتاب جو آواز پيو جيڪو چئي رهيو هيو ته جلدي علي پيليس وٽ پهچ اسين تنهنجو انتظار ڪري رهيا آهيون، فون بند ڪندي تڙ تڪڙ ۾ گهڙي ئي ڪا نه گذري جو آئون سهڪندو سهڪندو اچي سندس ٻڌايل جڳھ تي پهتس ۽ ڪار ۾ ويٺس. قاسم آباد جا رستا منجهند ۽ رات جي وقت ته تمام گهڻا مصروف ملندا آهن پر صبح سوير روڊن ۽ رستن تي سانت لڳي پئي هئي.  گاڏي تيز هلندي ڪافي اڳتي نڪري چڪي هئي. تيز هلڻ وقت ڪٿي ڪٿي ڪيترن ئي ماڻھن تي نظر پئجي رهي هئي جن مان چند ريڙھين تي سبزيون کپائي رهيا هئا، ڪي فروٽ وڪڻي رهيا هئا، ڪي موٽرن ۾ چڙهي پنهنجي خاندان سان آچر جي ڏينهن کي خوشگوار بڻائڻ لاءِ مختلف تفريحي جڳهن ڏانهن ويندي نظر آيا، ڪٿي وري روزاني ڏهاڙي تي ڪمائڻ وارا مزدور جو ميڙ نظرن اڳيان پئي گذريو جيڪي روزي نه ملڻ ڪارڻ پريشان پئي لڳا. ايتري ۾ اسان جي موٽر گلستانِ سجاد، هونڊا پيليس، ڪراچي موري کان گذرندي اچي سنڌو درياھ جي وهندڙ سير مٿان ٺهيل خوبصورت پل جيڪا سموري ملڪ اندر المنظر نالي سان سڃاتي وڃي ٿي ان تي اچي پهتي جتي سنڌو اندر کاٻي طرف کان ڪجھ مهاڻا ٻيڙين وسيلي سندن گذرسفر لاءِ مڇيون ماري رهيا هئا. ملاحن ٻيڙيون پاڻ پئي هلايون. اسين کين ڏسندي ڏسندي وڌي رهيا هئاسين. صبح ساجهر جو وقت هو ۽ المنظر جا روح کي راحت بخشيندڙ منظر سچ ته اسان جي سفر کي ويتر پرسڪون ڪري رهيا هئا سي سڀ اڄ به دل ۾ سانڊيل آهن. سنڌو ڪناري لڳ بچاءَ بند تي لڳل خوبصورت وڻن تي ويٺل پکي سهڻا سهڻا ٻول ٻولي رهيا هئا.

 

المنظر کان گذرندي اسان جي موٽر تيز رفتار سان ڄامشوري شهر طرف وڌي رهي هئي. ڄامشورو جنهن کي علم جي شھر طور سڄي پاڪستان ۾ ھڪ اهم حيثيت حاصل آهي. جتي ٽي وڏا علمي درسگاھ آهن جن منجھ سنڌ جا هزارين شاگرد تعليم جهڙي عظيم زيور سان ملامال ٿي رهيا آهن ۽ سندن روشن مستقبل لاءِ ڏينهن رات هڪ ڪري محنتون ڪن پيا. ڄامشورو شهر مان ٿيندي گاڏي اچي انڊس هاءِ تي چڙھي. سفر دوران منهنجن ٻن ساٿين آفتاب ۽ محمد علي سان مختلف موضوعن تي ڪچھري به جاري ساري هئي گڏوگڏ سفر کي يادگار بڻائيندي کل ڀوڳ به ڪري رهيا هئاسين ته اوچتو اسان واري گاڏي جي ڊرائيور سگريٽ پيئڻ شروع ڪيو. اسان ٽئي ته هئاسين صوفي مڙس سو مڙئي ٿوري ڪاوڙ آئي پر هاڻي جيڪڏهن ڪيون پيا اظھار ته ٿئي پيو ڊرائيور ناراض سو اسان کي مجبورن برداشت ڪرڻو پيو هونئن به برادشت ڪرڻ ۽ خاموش رهڻ بهتر عمل هوندو آهي. اسان جي سماج ۾ شروع کان وٺ هڪ وڏو الميو رهيو آهي ته سگريٽ پيئندڙ ۽ يا وري ڪو ٻيو نشو ڪندڙ ڪنهن ٻئي جو خيال ئي ناهن ڪندا. جنهن مان پنهنجي معاشري منجھ رواداري ۽ سهپ تمام گهٽ نظر اچي پئي. اسان جي ملڪ اندر هر ٽين کان چوٿون ماڻھو ڪنهن نه ڪنهن نشي جو شڪار رهي ٿو جنهن سان ڪيترين ئي بيمارين ٿيڻ جو خدشو آهي. اسين عورتن ۽ ننڍڙن ٻارڙن جو به احترام نٿا ڪيون. جڏهن ته معاشرو ۽ اخلاقيات انهن ڳالهين جي خاص هدايت ڪن ٿا. دنيا جي ترقي ڪندڙ ملڪن تي نظر گهمائجي ٿي ته اتي مونکي ائين ٿيندي بلڪل به نٿو ملي. مون مختلف ڪتابن ۾ پڙھيو آهي ته انگليند، يورپ ۽ جپان ۾ هر ننڍي توڙي وڏي، ٻارڙن ۽ عورتن کي وڏي عزت، پيار، پنهنجائپ ۽ احترام سان ڏٺو وڃي ٿو.

 

گاڏي پنهنجي تيز رفتار ۾ ڪيترا ئي ننڍا وڏا ڳوٺ پٺتي ڇڏندي پنهنجي منزل طرف ڊڪي رهي هئي. جنهن دوران سهڻين جڳهن ۽ ڪٿي ڪٿي موجود خوبصورت وڻن جو نظارو به پئي ٿيو ۽ ذهن ۾ کوڙ سوچون پڻ جنم وٺي رهيون هيون. اڄ کان ٻه سئو سال پهرين جڏهن اهڙيون شهڪار موٽرون نه هونديون هيون ته هر جاندار ۽ بي جان شيءَ کي هڪ کان ٻي جڳھ تائين رسائڻ ۾ يقينن ڪلاڪن جا ڪلاڪ لڳي ويندا هئا ۽ ڪيتريون ئي مشڪلاتون درپيش اينديون هونديون. سچ ته هن جديد دؤر ۾ سائنس گهڻي ترقي ڪئي آهي. ڇاڪاڻ ته دير ئي نٿي ٿئي جو وڏي کان وڏو سفر به چنڌ ڪلاڪن ۾ طئي ڪري وڃي منزل کي رسجي ٿو. اوچتو اسان واري يار آفتاب دانهن ڪئي ته يار ڪو هوٽل ڏسو ته چانھ جو مزو وٺجي. مين روڊ ڀرسان موجود ڪنهن هوٽل تي گڏجي چانھ پيئڻ ۽ اڌ ڪلاڪ جو وقفو ڪرڻ بعد وري سفر جاري رکيوسين. تنهن وقت انڊس هاءِ صرف ون وي هوندو هيو جنهن ڪارڻ ڪيترا ئي حادثا روز جو معمول هوندا هئا. تنهنڪري ان روڊ تي نالو ئي خوني روڊ پئجي چڪو هيو ۽ ڊرائيورن کي انتهائيءَ احتياط سان گاڏيون هلائڻيون پونديون هيون. اسان به پنهنجي ڊرائيور کي آساني سان گاڏي هلائڻ جو مسلسل چئي رهياسين. ائين ڪندي گاڏي اچي سن شهر کي رسي جتان کان رني ڪوٽ اڃان ارڙھن ميل پري هيو. کاٻي طرف اندر روڊ وٺي وري گاڏي هلڻ شروع ڪيو. روڊ صحي تعمير ٿيل نه هيو تنهن جي ڪري خيال ڪرڻو پئي پيو. سنسان رستا جتي پري پري تائين ڪا به انساني جيوت نظر نه پئي آئي. صرف ڪٿي ڪٿي ڪو جانور پئي مليو ته ڪٿي وري گهاٽي جهنگ کي پري کان پئي ڏٺوسين. ائين ڏسندي ئي ڏسندي نيٺ اچي رني ڪوٽ تي پهتاسين ۽ ننڍپڻ کان هن تاريخي قلعي کي ڏسڻ جو جيڪو ارمان هيو سو گهڻي ڀاڳي پورو ٿيندي پئي مليو.

 

 

سنڌ تاريخ کان اڳ توڙي تاريخ کان پوءِ جي دؤرن جي قديم ھستين ۽ جوڙيل تاريخي قلعن ۾ نهايت شاهوڪار رهي آهي. ان قديم ورثي ۾ رني ڪوٽ واري قلعي جو پڻ شمار ٿئي ٿو. قديم سنڌو تاريخ، تمدن، تهذيب ۽ شاندار ماضي جو شاهد رني ڪوٽ وارو قلعو موجوده ضلعي ڄامشوري جي شهر سن کان پنجٽيھ ڪلوميٽرن جي مفاصلي تي کير ٿر جي جابلو سلسلي جي ٽڪرين تي پنهنجي منفرد، حيرت انگيز، پرسحر ۽ پنهنجي طلسماتي طرز تعمير جي صورت ۾ اڄ به پنهنجي صفِ هستي تي موجود آهي. قديم سنڌ جي تاريخي ورثي جي علامت ۽ سنڌ جي اهڃاڻ رني ڪوٽ قلعي جي تعمير تي نظر وجهجي ٿي ته قديم سنڌين جي فنِ تعمير ۾ مهرات ۽ ڪاريگري تي فخر ٿئي ٿو. ڇو ته رني ڪوٽ دنيا جي ڪنهن به عجوبي کان گهٽ ناهي. ٻٽيھن ڪلوميٽرن تي ورن وڪڙن تي تاريخي گمنامي جي ورچڙهيل ديوار سنڌ احساسن کان ويندي قديمي سنڌ جو سير ڪرائي ٿي. اسان دوست گهمندا گهمندا جڏهن جبل جي ٽڪري ساڻ موجود ورن وڪڙن واور نظارو دلفريب، دل لڀائيندڙ ۽ حيرت انگيز لڳي رهيو هيو گڏوگڏ اسان جي پنهنجي ڇھ هزار سال اڳ وارن قديم سنڌين جي ياد تازي پڻ ڪرائي رهيو هيو. ڪيترا نه عظيم هوندا اهي هٿ جن هن جي رٿا ڪئي هوندي جن هن کي تعمير ڪيو هوندو. هن ديوار کي ڪل چار درواز آهن جن مان اوڀر واري دروازي کي سن گيٽ چيو وڃي ٿو جنهن جي ٻنهي ڪنارن وٽ مورچا جوڙيل آهن ۽ جتان اسين داخل ٿيندي اڳت وڌي رهيا هئاسين. قلعي جي کاٻي پاسي گنبز جهڙو ڪمرو جڙيل هيو جنهن مان ثابت پئي ٿيو ته اهو اسلحي لاءِ استعمال ٿيندو هوندو. قلعي جي آخر تائين جڏهن پهتاسين ته عجيب ڪيفيتون هيون ۽ فطرت جا رنگ ئي نرالا هئا. جن منجهان لطف اندوز ٿيندي دلي تسڪين ملي رهي هئي. جنهن کانپوءِ آرام سان نانگ وانگر ور وڪڙ کائنيدڙ ديوار سنڌ تان هيٺ اچي رهيا هئاسين جتان هيٺ لهڻ ڪنهن خطري کان گهٽ ناهي هوندو. سياحن کي تمام گهڻو احتياط ڪرڻ لازمي هوندو آهي. جيئن ئي هيٺ پهتاسين ته دوستن جي گڏيل رٿابندي مطابق اسان کي ميري ڪوٽ ڏانهن به وڃڻو هيو. جيڪو پڻ پنهنجي جوڀن ۾ هڪ تاريخي حيثيت رکي ٿو. تاريخ جي ورقن مان ملي ٿو ته رني ڪوٽ مير ڪرم علي ٽالپر ۽ سندس ڀاءُ مير مراد علي 1812ع جي لڳ ڀڳ ٺهرايو هيو جنهن تي ان وقت جا 12,00,000 خرچ ٿيا هئا. قلعي جي ديوار ۾ موجود ڳڙڪيون ۽ شگاف جنگ دوران بچاءُ خاطر ڪتب آندا ويا آهن.

 

اسين ديوار سنڌ کان هيٺ لهي سن واري دروازي وٽ پھچي چڪا هئاسين. وقت به ڪيڏو نه بادشاھ آهي نه ڪڏهن ڪنهن جي ٻڌي ۽ نه ئي وري ڪڍي ڪنهن جي ڪاڻ بس پنهنجي رفتار سان هلندو رهي ٿو. جيئن ئي منهنجو ڌيان گهڙي طرف ويو ته گهڙي جي ٽڪ ٽڪ ٻڌائي رهي هئي ته منجهند جا ٽي ٿي چڪا آھن. پٿريلي زمين ۽ جابلو علائقو هئڻ ڪارڻ اسان کي هلڪي هلڪي گرمي محسوس ٿي رهي هئي. گاڏي ۾ ويٺاسين ته گاڏي ميري ڪوٽ طرف هلڻ شروع ڪيو. ميري ڪوٽ ويندڙ رستو تمام خراب ۽ انتھائيءَ سوھڙو ھجڻ ڪري ايندڙ جهاڪا اسان کي بک جو احساس ڏياري رهيا هئا. ائين لڳي رهيو هيو جيئن پيٽ ۾ ڪوئا پيا ڀڄن. اسين صبح سان ناشتو ته سٺو  ڪري آيا هئاسين ۽ ٻئي کاڌي جو بندوست به حيدرآباد کان ئي ٿيل هيو. پر جابلو پنڌ ڪرڻ لاءِ به سائين سگھ کپي. ميري ڪوٽ ڏانهن ايندي رستي ۾ هڪڙي پل ملي جنهن کي ڏسي ائين لڳي رهيو جو ان طرقياتي ڪم سالن کان رولڙي جو شڪار هجي جيڪا اڃان تائين جڙي راس ناهي ٿي جنهن ڪري سياحن کي ميري ڪوٽ طرف ايندي تمام گهڻي ڏکيائي کي منهن ڌيڻو پوي ٿو. نيٺ اسين به اچي ميري ڪوٽ وٽ پهتاسين. جتي هڪ طرف پري پري کان آيل سياحن جون لاريون، موٽرون ۽ ڪارون بيٺل نظر آيون. ٻئي طرف جيئن ئي پنهنجي گاڏي مان لهي اڳتي وڌياسين ته ڪيترن ئي ماڻھن جي رش پڻ نظر آئي. جيڪي سنڌ جي مختلف شهرن مان سنڌ جو هي تاريخي قلعو گهمڻ لاءِ پنهنجي خاندان سميت موجود هئا. ميري ڪوٽ جي وڏي دروازي کان گذرندي ان تي ٿيل مور ۽ گلن جي چٽسالي وارو ڪم ڏسي سنڌ جي آڳاٽي دؤر جي فنِ تعمير ۽ سونهن ويتر خوشگوار ڪرڻ لڳي. اڳتي هلندي جڏهن ان وڏي حال وٽ پهتاسين جنهن بابت لکيو وڃي ٿو ته ان وقت اهو حال ميرن ۽ ٽالپرن جي بيٺڪ هوندي هئي. حال جي کاٻي پاسي ٺهيل پاڻي جي وڏي کوھ تي نظر پئي جنهن مان اندازو ٿي ويو ته ان دؤر ۾ ان کوھ کي پيئڻ جي پاڻي لاءِ ئي استعمال ڪيو ويندو هوندو. جڏهن ويجهو وڃي ڏٺوسين ته کوھ پوري طرح سڪل هيو ۽ تري ۾ کوڙ گند ڪچرو پيل هئس.

 

ميري ڪوٽ قلعي اندر پهچندي ئي بک اسان جا اهڙا ته پاسا ورايا جو سڀ کان پهريون ڪم ماني کائڻ جو ڪيو. جنهن کانپوءِ قلعي کي گهميوسين. رستا اهڙي ته نادر نموني ٺهيل هيا جو گهمندي گهمندي اسين لطف اندوز ٿي رهيا هئاسين ۽ هلندي هلندي قلعي جي آخري ڇيڙي تائين وڃي رسياسين. جتان جي منظرن جي ته ڳالھ ئي وري ٻي هئي جڏهن هيٺ زمين تي نظر پئي وئي ته سرسبز ٻنيون ۽ ٻارا جيڪي قلعي جي کاٻي پاسي موجود هئا ڏسي دل باغ بهار پئي ٿي. ٻاهرين شهرن کان آيل سياح به مزو وٺي رهيا هئا. ائين پورو قلعو گهمندي گهمندي خبر ئي ڪا نه پئي تي سج اولھ طرف لڪندي پئي ويو. توڙي جو اسان کي ستين جي پڙ تي به وڃڻو هيو جيڪو ميري ڪوٽ کان تقريبن پندرنهن منٽن جي مفاصلي تي هيو. اونداھ ٿي چڪي هئي تنهن ڪري سانجهي محل اسان حيدرآباد ڏانهن ورڻ جي ڪئي. ٿڪل هجڻ ڪري گاڏي ۾ سڀني دوستن کي ننڍ اچي ورايو ۽ خبر ئي نه پئي جو رني ڪوٽ ياترا جي پڄاڻي ڪري رات جو دير سان اچي حيدرآباد پهتاسين.

Travelogue Shumaila Rind Tando Muhammad Khan

Proper subject line file name are must, 

Do not send with reply of some old email 

To be checked  

 Tando Muhammad Khan 

Travelogue Shumaila Rind 

Practical work carried under supervision of Sir Sohail Sangi

سفر نامو 

 شمائلا رند

 ايم اي پريويئس

رول نمبر 56

منهنجو سفرٽنڊو محمد خان کان  جهرڪ شهر جي طرف,

مون جڏهن جهرڪ شهر جي طرف سفر ڪيو ته اهو ڏينهن ڇنڇر جو هو  ۽ صبح جو  وقت 10:00وڳي اسان جهرڪ جي طرف وياسين  پهرين ته اسان پنهنجي مائٽن جي گهر وياسين ته انهن مونکي ٻڌايو ته

پاڪستان جي بانيءَ قائداعظم محمد علي جناح جو گهر به هتي آھي  ته مون قائد اعظم محمد علي جناح جي پراڻي گهر کي ڏسڻ جي خواهش ڪئي ۽ سندس هتي جي زندگي بابت ڄاڻ حاصل ڪرڻ چاهيم ته ڪزن سان گڏ نڪري پيس, جڏهن آئون اتي وئيس ته مونکي ان جو گهر  ڏيکاريو  ته تمام بهتر ٺھيل هو ۽  تمام گهڻو  سٺو لڳو   ۽ جڏهن مونکي  منهنجي ڪزن  ٻڌايو ته قائدا عظم محمد علي جناح  جو  جنم به جناح پونجا جي گهر ۾ هن ئي شهر ۾ 1876ع ۾ ٿيو هو، ان وقت جهرڪ شهر ڪراچي ضلعي ۾ شامل هو. پراڻن درسي ڪتابن موجب قائداعظم پرائمري تعليم جهرڪن ۾ ئي حاصل ڪئي هئي٠

ڪنهن کي  به اها خبر نه هئي ته قائداعظم هڪ ڏينهن ڪنهن ملڪ جو باني ٿيندو ,هن وڪالت جي اعلي تعليم انگلينڊ ۾ حاصل ڪئي واپس اچي وڪالت سان گڏ سياست ۾ حصو ورتس جنهن جي ذريعي  مسلم ليگ جوڙي  جيڪا انگريزن کي انهي ڳاله تي راضي ڪيو ته جتي مسلمانن جي اڪثريت آهي اتي الڳ ملڪ ٺاهيو وڃي اهو خواب علامه اقبال ڏٺو جنهن کي قائداعظم مڪمل ڪري مسلمانن جي لاء هل الڳ ملڪ پاڪستان ٺاهيو جتي اسان آزادي سان رهون ٿا ۽ عبادتون ڪيون ٿا ,اها جدوجهد انهي قائداعظم جي محنت جو ميوو آهي جيڪو هن ننڍي شهر ۾ جنم وٺي هڪ ملڪ انگريزن کان آزاد ڪرايو ,جتي اسان اڄ آزادي جي زندگي گذاريون ٿا ,هن شهر جي ڳاله ڪيون ته ا ڄ ڏينهن تائين جهرڪا ذات جا ماڻهو جهرڪ شهر جي اتر طرف ميل کن پنڌ تي ۽ ڪي درياء جي ٻيءَ ڀر ٻن ميلن جي مفاصلي تي رهن ٿا. انگريزن جي اوائلي دور ۾ جهرڪ شهر کي خاص اهميت ملي، هيءُ شهر انهيءَ وقت جهرڪ ڊويزن جي گاديءَ جو هنڌ هو، پر جيئن جيئن هن شهر مان هٿ ڪڍندا ويا، تيئن تيئن شهر جهرڪ کي به وساريندا ويا، ڊويزن مان گهٽائي کيس محالڪاري ڪيائون، جنهن جي آفيس هن وقت هاڻوڪي اسپتال جي ڀرسان اتر طرف هڪ دڙي ڀٽ جي صورت ۾ موجود آهي. ان بعد هي شهر تپي جي حيثيت ۾، تعلقي ڪوٽڙيءَ سان ملايو ويو. جهرڪ اڄ به هڪ تپو آهي. جهرڪ شهر هن وقت تعلقي ٺٽي ۾ آهي. 

ان کان پو۽ اسان ڪينجهر وياسين اتي جي باري ۾ مونکي ٻڌايو  ويو ته ھتي زياده ماڻھو گرمي جي موسم ۾ ايندا آهن  پر آئون ته سياري جي موسم  ۾ ويس ته اتي ماڻهون ته نه هئا پر مونکي سٺو لڳو اتي وڃڻ سان مونکي ڪجه معلومات ملي ته هتي نوري ڄام تماچي جي هڪ درگاه آهي ان جي باري ۾ ٻڌايو ته 

روايتن موجب ڄام تماچي فراغت واري وقت ۾ شيل شڪار به ڪندو هو. اهڙي ئي هڪ موقعي تي هن ڪينجهر ڍنڍ تي نوري مهاڻي ڏٺي، اُن جي حسن تي موهت ٿيو، پوءِ اُن سان شادي ڪيائين.  ان وقت مونکي سنڌ جي مشھور شاعر جي هڪ شاعري ياد آئي جيڪا آئون پيش ڪريان ٿي

شاهه عبداللطيف ڀٽائيءَ چيو 

ٿِئا تماچي ڄامِ سين، مهاڻا محروم،

ننڍِي وڏِي گندريءَ، مٿي ماڙِي ڌومَ،

جي ڪينجهر، جي روم، سي سڀ اِنعامي ٿِئا.

ڪينجهر ڍنڍ جي ڀرسان ڄام تماچيءَ جي ماڙيءَ جا آثار موجود آهن. ڄام تماچي صلح پسند ۽ عوام دوست حاڪم هو. هن ڪينجهر جي مهاڻن کي وڏا انعام اڪرام ڏنا ۽ مٿانئن محصول معاف ڪيو. 1392ع ۾ آزاد ۽ خوشحال سنڌ واري دور ۾ وفات ڪئي. بعد ۾ سندس پٽ ڄام صلاح الدين سنڌ جو نئون سلطان بڻيو.

مونکي تمام گهڻي معلومات ملي ۽ سٺيون جاڳايون ڏسڻ جو موقعو مليو ۽  بھتر لڳو مونکي جهرڪ  وڃي  ۽ ان کان پو۽ آئون پنهنجي شهر ٽنڊو محمد خان شام جو واپس موٽي آيس۔