To be checked
2020/MMC/32
منھنجو والد صاحب نوڪري جي ڪري حيدرآباد قاسم آباد م رھائش اختيار ڪئي ۽ سڄي فيملي به شفٽ ٿي
Writing pieces of Media students from Media & Communication Department, University of Sindh. These writings are articles, profiles, features, reviews and interview about people, places, events, trends and problems of Sindh, Pakistan. its basic data and information, done during practical work by the students
To be checked
2020/MMC/32
منھنجو والد صاحب نوڪري جي ڪري حيدرآباد قاسم آباد م رھائش اختيار ڪئي ۽ سڄي فيملي به شفٽ ٿي
To be cheked. No photo
Waqar Ali Khokhar
Roll No# MMC/2020/58
حيدرآباد کان لاڙڪاڻي تائين
حيدرآباد کان لاڙڪاڻي ڏانھن 5 ڪلاڪن جي سفر لاء اسان کي صبح جو 8 بجي
نڪرڻو ھو منصور جي لاپرواھي جي ڪري ڏيڊھ ڪلاڪ ڌير ٿي وئي.
۽ اسان 30 :9 وڲي حيدرآباد مان
نڪتاسين جامشوري پھچڻ تي اسد کي (Pick) ڪرڻ باد اڌ ڪلاڪ اتي لڲي
ويو
ھن 316 ڪلو ميٽر جي منزل دوران جامشوري کان سيھوڻ تائين آبادي نہ ھجڻ
ڪري پڻ (Boring) محسوس
ٿيڻ کان پوء سيھوڻ شريف جي آبادي ۽ ھن جي دل کي لڀائندڙ جبلن روح کي لڀائي ڇڏيو ۽ سيھوڻ
کان اڲتي ويندي ۽ آبادي ھجڻ ڪري من لڀڻ لڲو,
دادو (Cross) ڪرڻ کان پوء چارني دوست فيصلو ڪيو تہ
ھن سفر ۾ (موئن جو دڙو) ۽ لاڙڪاڻي جون ڪجھ ٻيون شيون پڻ (Visit) ڪنداسين,
ميھڙ شھر مان ويندڙ روڊ جيڪو راڌڻ کان ٿيندي لاڙڪاڻي تي ختم ٿيندو آھي
انھي رستي کان وڃڻ جو مقصد وقت بچائڻ ھو,
راڌڻ کان اڲتي رستي جي خبر
نہ ھجڻ ڪري اتي جي ماڻھن کان پڇڻ دوران محسوس ٿيو تہ اتي جا ماڻھو تمام گھڻا مھمان
نواز ۽ مدد ڪندڙ آھن اتي جي ماڻھن جي مدد سان جڏھن اسان (موئن جو دڙي) جي ويجھو پھتاسين
تہ ھڪ عجيب احساس محسوس ٿيڻ لڲو جيڪو اسان
ھميشہ (20) روپين جي (Note) تي تصوير ڏسنداسين ھا تصوير اصل ۾ اکين جي سامھون ھئي.
(620) ايڪڙ تي وڇايل ھي کنڊرات ھڪ عجيب
منظر
پيش پيا ڪن ھزاري خيال من ۾ پئي آيا ۽ پري پري تائين آبادي نہ ھجڻ ڪري
ھن جو (Structure) صاف
نظر پئي آيو افسوس جي ڲالھ آھي جيئن (Gate) تي ( Ticket) لاء وياسين تہ خبر پئي
تہ (Covid-19 Situations) جي ڪري ھن تفريح گاھ کي (Lock) ڪيو ويو آء,مايوس ٿي جڏھن واپس ٿيڻ لڲاسين تہ (Gate) کان ٻاھر ئي ھڪ شخص مليو حال احوال کان پوء ان ٻڌايو تہ مان ھت (Duty) ڪنڌو آھيان ۽ منھنجي (duty) پٽي واري آھي مان ھتي
جي سار سنبھال ۽ ٻوٽن گولن کي پاڻي ڏيندو آھيان ۽ مان ھتي ئي جو رھائشي آھيان (علي
نواز سيال) نالي شخص جي انھي ڲالھ کان پوء
منھنجي من ۾ سوال آيو تہ ڇا توھان کي ھن جگھ جي باري ۾ ڪجھ
(Knowledge) آھي تہ جواب ۾ چيائي ھا مونکي ڪافي ( Knowledge) آھي ھن جگھ جي ۽ مون
کي ھتي (8) سال ڪم ڪندي ٿي چڪا آھن ۽ منھنجو پيدائشي ھنڌ بہ ھتي آھي منھنجو ڲوٺ ھن تفريح گاھ کان (5) ڪلو ميٽر اولھ ۾ واقع آھي
ھن (علي نواز سيال)نالي شخص ٻڌايو تہ ھن تفريح گاھ جو نالو (موئن جو
دڙو) آھي جيڪو لاڙڪاڻي شھر کان (20) ڪلو ميٽر جي دوري تي واقعي آھي ھن جي تاريخ
(2600) سو قبل مسيح آھي ھي شھر ٻن حثن ۾ واقعي ھو غريبن ۽ اميرن جو رھائشي گاھون الڲ الڲ ھونڌيون ھيو ھي شھر
انھي دور جي (Modern City) ھوئي,
اگر ھن دور ۾ (موئن جو دڙو) کي
(Dubai State) سان ملايو وڃي تہ ڪائي غلط ڲالھ نہ آھي (موئن جو دڙو) انھي دور جي ترقي آفتا رياست ھوئي ھر ماڻھو
اتي رھڻ يا وڃڻ جي خوائش رکندو ھو (موئن جو دڙو) (2600) سو قبل مسيح جو (Dubai State) ھو ھن شھر جي کنڍرات
۽ گھٽين ۾ گمھڻ دوران توھان محسوس ڪنڌو تہ ھي شھر ھڪ
(Planning) تحت تيار ڪيل آھي جنھن ۾ توھان کي انھي سھوليات
جا نشان ملندا جيڪي انھي دور جو آم ماڻھو تصور بہ نہ ڪري سگھندو ھو اميرن وارو پاسو
ھڪ گھٽي تي مشتمل ھو ۽ انھي گھٽي مان ڪافي ٻيون ننڍيون سڌيون گھٽيون بہ نڪرنڌيون ھيون
اميرن واري پاسي ۾ درس گاھ اناج زخيراندوزي لاء گدام ۽ (Swimming) پڻ موجود ھو ۽ پڪي گھرن
۾ بيت الخلاء ۽ صاف پاڻي لاء کوھن جي سھولت پڻ موجود ھئي ۽ خراب پاڻي جي نيڪال لاء
زيري زمين ناليون اڄ بہ موجود آھن
مالدار حڪومتي ۽ مذھبي يا اعلي حيثيت وارا ماڻھو مرڪزي شھر ۾ رھندا ھئا
غريب ۽ ھيٽيئن طبقي سان تعلق رکندڙ ماڻھو شھر کان ٻاھر رھندا ھئا غريبن واري پاسي جي
مليل آسارن مان اندازو لڲايو ويو آھي
تہ ھن پاسي جا ماڻھو لوھار جو ڪم ۽ ڪپڙو ٺاھڻ جو ھنر ڄاڻيندا ھئا ڪاشتڪاري ۾ ڪپھ جو
فصل گھڻو ڪندا ھئا انھي دوران منصور (علي نواز سيال) نالي ھمراھ کان پڇيو تہ ڇا توھان
کي خبر آھي ھي شھر قديم ڪيئن ۽ ڪڏھن مليو,,,,?
تہ (علي نواز سيال) نالي شخص ٻڌايو تہ ھي شھر 1922عيسوي ۾ راخل داس نالي
ھندوستاني شخص دريافت ڪئي ھئي جنھن جي اطلاء (Archaeological serve of India) کي ڏني وئي پوء ھڪ انگريز
(Director Gernal John Marshal)
کوٽرائي شروع ڪئي جيڪا ڪافي ارسو ھلندي رھين ۽
ھزاري آسار مليا ھن جگھ جي آخري کوٽرائي (2010) ۾ بند ڪئي وئي ۽ ھن جگھ
جي کوٽرائي (10) سيڪڙو تي مشتمل آھي اتي جي علائقي ۾ سم سئڪ ھجڻ ڪري باقي کوٽرائي کي
بند ڪيو ويو ھن کوٽرائي مان ملندڙ شيون ۽ آسار
(Museum) گھر ۾ پڻ اڄ بہ موجود آھن آخر ۾ ھن (Airport) ۽ انھي علائقي جي باري ۾
ٻڌايو جيڪو اسان جي اکين جي سامھون ھو ( Airport) جو منظر ڏسڻ ۾ ڪنھن رڻ پٽ کان گٽ ڪون ھو ھن ٻڌايو تہ ڪنھن دور ۾ ھي (Airport) آباد ھو پر ھاڻ ڪنھن (Emergency) لاء (use) ٿيندو آھي ۽ ھن علائقي
۾ ڪنھن کي بہ ڪو خطرو نہ آھي ۽ ماڻھو ڌير مدار رات جو بہ پنھنجن گھرن ڏانھن سفر ڪندا
آھن ۽ ھتي جا ماڻھو تعليم آفتا ۽ مھمان نواز آھن,
۽ اسان انھي ھمراھ کان موڪلائي پوء ڏوڪري روڊ کان ٿيندي لاڙڪاڻي شھر
ڏانھن روانو ٿياسين ھن (20) ڪلو ميٽر جي سفر دوران ھلندڙ ڪار مان جڏھن آريجا ڲوٺ ويجھو (Quaid-E-Awam Larkana
Campus) تي نظر پئي تہ جيئن روح ۾ ھڪ خوشي جاڲي پئي پر انھي روڊ تي اھا ھڪ درس گاھ موجود نہ ھوئي پر اھڙيون (3) ٻيون
بہ واقعي ھيون جنھن مان
(1) (SBB University Larkana)
(2) (Girls Cadet College Larkan)
(3) (Army Boys Cadet College Larkana)
پڻ واقعي ھئا ۽ اھي سب درس گاھون ڏسي مونکي پھري دفا پنھنجي (Education System) تي فخر ٿيڻ لڳو۽
من ۾ خيال آيو تہ اگر اسان جي سنڌ امڙ ڌرتي تي اھڙي طرح درس گاھون جا تعمري ڪم ٿيندا
رھيا ۽ تعليم ۾ واڌ ايندي رھي تہ ھڪ ڏينھن اسان بہ تعليم آفتا قومن ۾ شمار تينداسين,
Not in proper format
U can see how it appears in blog
Saira Chandio
Class : 2k20/MMC/47
حيدرآباد کان ڪراچي جو سفر :حيدرآباد کان ڪراچي جو سفر :
جيئن ته سنڌ جا ڪيترائي شھر سير ۽ سفر جي لحاظ کان ڪافي اھميت رکن ٿا. پر ڪراچي سنڌ جو وڏو شھر ھجڻ جي ڪري تمام مشهور شھر آھي. جتي پوري سنڌ ئي نه پر پوري پاڪستان کان ماڻھون سير ۽ سفر ڪرڻ کي گھڻو پسند ڪندا آھن. ڇو ته ڪراچي ۾ سمنڊ جي ھڪ الڳ ئي سڃاڻپ آھي. پر ان سان گڏوگڏ تفريعي جي لحاظ کان به گهڻي اھميت رکي ٿو . ان ڪري
ڇو ته سمنڊ ھڪ اھڙي جڳھ آھي جو اتي ھر عام ماڻھون
پنھنجي فيميلي سان اتي تفريعي ڪري سگھي ٿو پوئي اھو چاھي ڪراچي مان آيل ھجي
يا وري ڪنھن ٻئي شھر جو ڇو نه هجي! ان ڪري ڪراچي ھڪ اھڙو سنڌ جو شھر آھي جتي ھر
ماڻھون وڃي سگھي ٿو ۽ ان کان علاوه اتي زينب مارڪيٽ جھڙيون بازارون به موجود آھن.
جتان ھر قسم جي خريداري ڪري سگھجي ٿي . ڪجھ سنڌ جا ماڻهو ھڪ ڏينھن جي سفر لاء به
ڪراچي ويندا آھن . ان ڪري اسان جي سنڌ جا ماڻهو ڪراچي وڃڻ ۽ اتي خريداري ڪرڻ پسند
ڪن ٿا.ان ڪري ڪراچي ھڪ اھڙو شھر آھي جيڪو گھمڻ سان گڏوگڏ خريداري جي لحاظ کان به بھترين
شھر آھي .
عام ڏينھن ۾ ته اسان پنھنجي زندگي ۾ سير ۽ سفر ڪندا رھندا آھيون. پر ھن ۲۰۲۰ ۾ جيڪا وبا اسان جي ملڪ تي پئي ته اسان پنھنجي گھرن مان نڪرڻ بند ڪري ڇڏيو ھو. پر جيئن ھن وبا جي گھٽ ٿيڻ جو ٻڌو سين ته اسان به ڪراچي ڏانهن سفر ڪرڻ جو سوچيو . ۽ پوئي ٻن ڏينھن ۾ امان ۽ ڀاء سان گڏ ڪراچي وڃڻ جو پروگرام ٺھي ويو. ۽ ٻي ڏينھن اسان کي ڪراچي نڪرڻو ھو ۽ امان مونکي رات جو جلدي سمھڻ لائي چوندي اھو به چيو ته اسان کي صبح جو سوير اٿڻو آھي. امان جي چوڻ مطابق آء ۽ ڀاء صبح جو سوير اٿياسين . امان جلدي نيرن تيار ڪئي ۽ اسان نيرن ڪري آئون ۽ امان جيسين تيار ٿياسين ڀاء تيار ٿي ٻاھران رڪشا ڪرائي آيو.
آء ، امان ۽ ڀاء رڪشا ۾ چڙھي ڪراچي جي بس لائي اسٽاپ تي وڃي لٿاسين اتي ڪجھ ٽيڪسيون به بيٺل نظر آيون ۽ اسان بس اچڻ جو انتظار پئي ڪيو . جيسيتائين بس اچي ھا ته ھڪڙو ٽيڪسي ڊرائيور آيو ۽ اسان کان اچي ڪراچي ھلڻ جو پڇڻ لڳو ايتري ۾ منھنجي ڪنن تي بس جي اچڻ جو آواز پيو ۽ مون امان کي بس ڏانهن اشارو ڪندي چيو ته امان بس اچي وئي آھي ۽ پوئي اسان پنھنجو سامان کڻي بس ڏانهن پنھنجا قدم وڌايا. منھنجي چھري تي ھڪ الڳ خوشيء پئي جهلڪي ڇو ته ھي سفر منھنجي زندگي جو پھريون سفر ھو جيڪو ڪراچي جي لائي بس ۾ گذرڻ وارو ھو. ۽ پوئي اسان بس جي ويجھو پھتاسين ته بس جو ڪيلينڊر وڏي آواز سان ڪراچي ،ڪراچي چوندي بس مان ھيٺ لٿو ۽ اسان جو سامان کڻي بس ۾ چڻڻ لڳو ته منھنجي ڀاء ان کان پڇندي چيو ته ادا ڇا سيٽ خالي آھي ۽ ان تي ڪيلينڊر جواب ڏيندي چيو ته جي ھا ادا توھان اچو جڳا خالي آھي ۽ پوئي اسان بس ۾ چڙهياسين . اسان بس جي پويان واري سيٽن ڏانهن وياسين ته اسان جي ڀر واري سيٽ تي ھڪ وڏي عمر جو ھڪ شخص ويٺل ھو جنھن اسان کي سيٽ ڏانھن اشارو ڪندي چيو ته پٽ ھي سيٽ ٿوڙي صحيح ناھي توھان سنڀالي ويھجو پوء ان جو شڪريو ادا ڪندي مون چيو مھرباني انڪل ۽ پوئي مونکي ۽ امان کي ڀاء چيو توھان اڳيان واري سيٽ تي ويھو آء پويان ٿو ويھي رھان ان جي چوڻ مطابق آء ۽ امان اڳيان واري سيٽ تي ويٺاسين ۽ بس پنھنجي منزل ڏانهن
روانيگي ٿي . بس اڳتي ھلي ته ڄام شورو ٽول پلازه آيو . ۽ پوئي سنڌ ورسٽيءَ ڏانهن ويندڙ روڊ تي نذر پئي ته مون امان کي ان روڊ ڏانھن اشارو ڪندي ٻڌايو .امان اسان روز ھن روڊ تان سنڌ ورسٽيءَ ويندا آھيون . ڇو ته ھي روڊ نسيم نگر ۽ علي پيلس واري پوائنٽن لائي تمام آسان رستو آھي . ۽ ان کان پوءِ اسان جي بس ڪراچي موٽر وي تي پھتي جٿان کان ڪراچي ۱۳۹ ڪلوميٽر پري ھو . اسان سان گڏ ان بس ۾ ڪيترائي مسافر ھوا جيڪي اسان سان گڏ ڪراچي ڏانهن سفر طئي ڪري رھيا ھئا . ان ۾ اسان سميت ڪجھه فيمليون به ھيون . اسان بابا جي ڪنھن دوست جي گھر وڃي رھيا ھئاسين . ۽ ھو اسان کي ڪراچي جي بس اسٽاپ تان وٺي وڃڻ لائي انتظار ڪري رھيا ھئا ڇو ته اسان کي انھن جي گھر جو پتو نه ھو ۽ ڪراچي وڃڻ کان ھڪ ڏينھن اڳ اسان انهن کي ٻڌائي ڇڏيو هو ته اسان ڪراچي اچي رھيا آھيو. ۽ اسان ان وقت بھريا ٽائون وٺ پھتاسين ان وقت ڀاء مونکي سڏ ڪندي چيو ته تنھنجو انتظار ختم ٿيو ڪراچي رسي ويا آھيون . ان ئي وقت بابا جي دوست ڀاء کي ڪال ڪري پڇيو ته توھان ڪٿي رسيا آھيو پٽ! ۽ ان کي ڀاء فون تي ٻڌايندي چيو ته چاچا اسان بھريا ٽائون وٺ رسي ويا آھيون . بس ڪراچي کان ڏھه منٽن جي مفاصلي تي آھيون . ۽ پوئي ڀاء چاچا کي جواب ڏيندي اھو به چيو چاچا اسان کي گاڏي لالو کيت وٺ پل تي لاھيندي جتي بس اسٽاپ آھي . اتي رسي اسان توھان سان رابطو ڪنداسين
. اھو چئي ڀاء فون بند ڪئي ۽ اسان بس جي دري مان ڪراچي جو شهر ڏسڻ لڳاسين. جتي روڊ تي ڪافي رش هئي اھا رش
ڏسي لڳندو
آھي ته ھي شھر ڪيڏو وڏو آھي ۽ ھن جي آبادي ڪيتري آھي ۽ اتي رسي اھو به محسوس ٿيندو
آھي ته ھتي جي ھوا به ڪافي بدليل آھي . ڇو ته ڪراچي ۾ سمنڊ ھجڻ جي ڪري اتي جي ھوا جام ٿدي ھوندي
آھي. اھو اتي رسي ڪري اسان کي محسوس ٿيندو آھي
۽ اھو به نظر ايندو
آهي ته ڪراچي جا ماڻهو ڪيترا نه مختلف آھن . ڪراچي جي ھڪ پاسي واري روڊ تي ايتري رش ھوئي جيتري حيدرآباد جي صدر واري روڊ تي ٻن پاسي ھوندي آھي . ھر پاسي گاڏين جو گوڙ ھو ۽ اتي اسان جي بس رش جي ڪري ٿوڙي دير جي لائي بيھي رھي ھئي . اسان لالو کيت کان ٿوري مفاصلي تي ھواسين ۽ پوء رش گھٽ ٿيڻ کان پوءِ اسان جي بس لالو کيت ڏانهن رواني ٿي . اتي پوڄي بس واري بس بيھاري اسان کي لالو کيت واري پل تي لاٿو. اسان بس مان لهي روڊ تي ٻيٺاسين پوئي ڀاء بابا جي دوست کي ڪال ڪري فون تي ڳالهيندي چيو چاچا اسان بس مان لهي ويا آھيون . ڀاء
جو فون اڄان
ڪن تي ئي ھو ته سامھون کان ڪنھن اشارو ڪندي اڇي رنگ جي ڳاڏي مان لٿو ۽ ڀاء مونکي ۽ امان کي ان ڳاڏي ڏانهن اشارو ڪندي چيو ھي شايد چاچا آھي . پوئي ان ڳاڏي مان چاچا ۽ ان جو پوٽ ادنان اسان کي ڏسي ڳاڏي مان لهي آيا ۽ اسان کي ڏسي تمام خوش ٿيا ۽ پوئي اسان کي به انن سان ملي تمام خوشي ٿي . اسان ھڪ ٻئي سان ملياسين
ملڻ کان پوئي . ادنان اسانجو سامان کڻي ڳاڏي ۾ رکيو ۽ پوئي اسان به ڳاڏي ۾ ويھي انن سان گڏ گھر ڏانهن روانا ٿياسين .