Waqar Ali Khokhar Travelogue Larkana to Hyderabad

 To be cheked. No photo

Waqar Ali Khokhar

  Roll No# MMC/2020/58

 Do not use English while writing in Sindhi.

It should be informative and interesting. 

حيدرآباد کان لاڙڪاڻي تائين

 

حيدرآباد کان لاڙڪاڻي ڏانھن 5 ڪلاڪن جي سفر لاء اسان کي صبح جو 8 بجي نڪرڻو ھو منصور جي لاپرواھي جي ڪري ڏيڊھ ڪلاڪ ڌير ٿي وئي.

۽ اسان 30 :9 وڲي حيدرآباد مان نڪتاسين جامشوري پھچڻ تي اسد کي (Pick) ڪرڻ باد اڌ ڪلاڪ اتي لڲي ويو

ھن 316 ڪلو ميٽر جي منزل دوران جامشوري کان سيھوڻ تائين آبادي نہ ھجڻ ڪري پڻ (Boring) محسوس ٿيڻ کان پوء سيھوڻ شريف جي آبادي ۽ ھن جي دل کي لڀائندڙ جبلن روح کي لڀائي ڇڏيو ۽ سيھوڻ کان اڲتي ويندي ۽ آبادي ھجڻ ڪري من لڀڻ لڲو,

دادو (Cross) ڪرڻ کان پوء چارني دوست فيصلو ڪيو تہ

ھن سفر ۾ (موئن جو دڙو) ۽ لاڙڪاڻي جون ڪجھ ٻيون شيون پڻ (Visit)  ڪنداسين,

ميھڙ شھر مان ويندڙ روڊ جيڪو راڌڻ کان ٿيندي لاڙڪاڻي تي ختم ٿيندو آھي انھي رستي کان وڃڻ جو مقصد وقت بچائڻ ھو,

راڌڻ کان اڲتي رستي جي خبر نہ ھجڻ ڪري اتي جي ماڻھن کان پڇڻ دوران محسوس ٿيو تہ اتي جا ماڻھو تمام گھڻا مھمان نواز ۽ مدد ڪندڙ آھن اتي جي ماڻھن جي مدد سان جڏھن اسان (موئن جو دڙي) جي ويجھو پھتاسين تہ ھڪ عجيب احساس محسوس ٿيڻ لڲو جيڪو اسان ھميشہ (20) روپين جي (Note) تي تصوير ڏسنداسين ھا تصوير اصل ۾ اکين جي سامھون ھئي.

(620) ايڪڙ تي وڇايل ھي کنڊرات ھڪ عجيب منظر

پيش پيا ڪن ھزاري خيال من ۾ پئي آيا ۽ پري پري تائين آبادي نہ ھجڻ ڪري ھن جو (Structure) صاف نظر پئي آيو افسوس جي ڲالھ آھي جيئن (Gate) تي ( Ticket) لاء وياسين تہ خبر پئي تہ (Covid-19 Situations) جي ڪري ھن تفريح گاھ کي (Lock) ڪيو ويو آء,مايوس ٿي جڏھن واپس ٿيڻ لڲاسين تہ (Gate) کان ٻاھر ئي ھڪ شخص مليو حال احوال کان پوء ان ٻڌايو تہ مان ھت (Duty) ڪنڌو آھيان ۽ منھنجي (duty) پٽي واري آھي مان ھتي جي سار سنبھال ۽ ٻوٽن گولن کي پاڻي ڏيندو آھيان ۽ مان ھتي ئي جو رھائشي آھيان (علي نواز سيال) نالي شخص جي انھي ڲالھ کان پوء منھنجي من ۾ سوال آيو تہ ڇا توھان کي ھن جگھ جي باري ۾ ڪجھ (Knowledge) آھي تہ جواب ۾ چيائي ھا مونکي ڪافي ( Knowledge) آھي ھن جگھ جي ۽ مون کي ھتي (8) سال ڪم ڪندي ٿي چڪا آھن ۽ منھنجو پيدائشي ھنڌ بہ ھتي آھي منھنجو ڲوٺ ھن تفريح گاھ کان (5) ڪلو ميٽر اولھ ۾ واقع آھي

ھن (علي نواز سيال)نالي شخص ٻڌايو تہ ھن تفريح گاھ جو نالو (موئن جو دڙو) آھي جيڪو لاڙڪاڻي شھر کان (20) ڪلو ميٽر جي دوري تي واقعي آھي ھن جي تاريخ (2600) سو قبل مسيح آھي ھي شھر ٻن حثن ۾ واقعي ھو غريبن ۽ اميرن جو رھائشي گاھون الڲ الڲ ھونڌيون ھيو ھي شھر انھي دور جي (Modern City) ھوئي,

اگر ھن دور ۾ (موئن جو دڙو) کي (Dubai State) سان ملايو وڃي تہ ڪائي غلط ڲالھ نہ آھي (موئن جو دڙو) انھي دور جي ترقي آفتا رياست ھوئي ھر ماڻھو اتي رھڻ يا وڃڻ جي خوائش رکندو ھو (موئن جو دڙو) (2600) سو قبل مسيح جو (Dubai State) ھو ھن شھر جي کنڍرات ۽ گھٽين ۾ گمھڻ دوران توھان محسوس ڪنڌو تہ ھي شھر ھڪ (Planning) تحت تيار ڪيل آھي جنھن ۾ توھان کي انھي سھوليات جا نشان ملندا جيڪي انھي دور جو آم ماڻھو تصور بہ نہ ڪري سگھندو ھو اميرن وارو پاسو ھڪ گھٽي تي مشتمل ھو ۽ انھي گھٽي مان ڪافي ٻيون ننڍيون سڌيون گھٽيون بہ نڪرنڌيون ھيون

اميرن واري پاسي ۾ درس گاھ اناج زخيراندوزي لاء گدام ۽ (Swimming) پڻ موجود ھو ۽ پڪي گھرن ۾ بيت الخلاء ۽ صاف پاڻي لاء کوھن جي سھولت پڻ موجود ھئي ۽ خراب پاڻي جي نيڪال لاء زيري زمين ناليون اڄ بہ موجود آھن

 

مالدار حڪومتي ۽ مذھبي يا اعلي حيثيت وارا ماڻھو مرڪزي شھر ۾ رھندا ھئا غريب ۽ ھيٽيئن طبقي سان تعلق رکندڙ ماڻھو شھر کان ٻاھر رھندا ھئا غريبن واري پاسي جي مليل آسارن مان اندازو لڲايو ويو آھي تہ ھن پاسي جا ماڻھو لوھار جو ڪم ۽ ڪپڙو ٺاھڻ جو ھنر ڄاڻيندا ھئا ڪاشتڪاري ۾ ڪپھ جو فصل گھڻو ڪندا ھئا انھي دوران منصور (علي نواز سيال) نالي ھمراھ کان پڇيو تہ ڇا توھان کي خبر آھي ھي شھر قديم ڪيئن ۽ ڪڏھن مليو,,,,?

تہ (علي نواز سيال) نالي شخص ٻڌايو تہ ھي شھر 1922عيسوي ۾ راخل داس نالي ھندوستاني شخص دريافت ڪئي ھئي جنھن جي اطلاء  (Archaeological serve of India) کي ڏني وئي پوء ھڪ انگريز

(Director Gernal John Marshal)

کوٽرائي شروع ڪئي جيڪا ڪافي ارسو ھلندي رھين ۽

ھزاري آسار مليا ھن جگھ جي آخري کوٽرائي (2010) ۾ بند ڪئي وئي ۽ ھن جگھ جي کوٽرائي (10) سيڪڙو تي مشتمل آھي اتي جي علائقي ۾ سم سئڪ ھجڻ ڪري باقي کوٽرائي کي بند ڪيو ويو ھن کوٽرائي مان ملندڙ شيون ۽ آسار (Museum) گھر ۾ پڻ اڄ بہ موجود آھن آخر ۾ ھن (Airport) ۽ انھي علائقي جي باري ۾ ٻڌايو جيڪو اسان جي اکين جي سامھون ھو ( Airport) جو منظر ڏسڻ ۾ ڪنھن رڻ پٽ کان گٽ ڪون ھو ھن ٻڌايو تہ ڪنھن دور ۾ ھي (Airport) آباد ھو پر ھاڻ ڪنھن (Emergency) لاء (use) ٿيندو آھي ۽ ھن علائقي ۾ ڪنھن کي بہ ڪو خطرو نہ آھي ۽ ماڻھو ڌير مدار رات جو بہ پنھنجن گھرن ڏانھن سفر ڪندا آھن ۽ ھتي جا ماڻھو تعليم آفتا ۽ مھمان نواز آھن,

 

۽ اسان انھي ھمراھ کان موڪلائي پوء ڏوڪري روڊ کان ٿيندي لاڙڪاڻي شھر ڏانھن روانو ٿياسين ھن (20) ڪلو ميٽر جي سفر دوران ھلندڙ ڪار مان جڏھن آريجا ڲوٺ ويجھو (Quaid-E-Awam Larkana Campus) تي نظر پئي تہ جيئن روح ۾ ھڪ خوشي جاڲي پئي پر انھي روڊ تي اھا ھڪ درس گاھ موجود نہ ھوئي پر اھڙيون (3) ٻيون بہ واقعي ھيون جنھن مان

(1) (SBB University Larkana)

(2) (Girls Cadet College Larkan)

(3) (Army Boys Cadet College Larkana)

پڻ واقعي ھئا ۽ اھي سب درس گاھون ڏسي مونکي پھري دفا پنھنجي (Education System) تي فخر ٿيڻ لڳو۽ من ۾ خيال آيو تہ اگر اسان جي سنڌ امڙ ڌرتي تي اھڙي طرح درس گاھون جا تعمري ڪم ٿيندا رھيا ۽ تعليم ۾ واڌ ايندي رھي تہ ھڪ ڏينھن اسان بہ تعليم آفتا قومن ۾ شمار تينداسين,